Cijene osnovnih proizvoda i usluga u Federaciji Bosne i Hercegovine (FBiH) blago su rasle u januaru ove godine na mjesečnom, ali i na godišnjem nivou.
U januaru 2024. godine cijene su, u odnosu na januar 2023. godine, porasle za 0,7 odsto, što je iznos godišnje inflacije. Rastu je doprinijelo poskupljenje proizvoda za ličnu njegu za 9,7 odsto, kao i usluga ishrane i smještaja u restoranima i hotelima za 7,7 odsto, odnosno 7,9 odsto.
Nakon toga, na godišnjem nivou najviše je poskupjelo održavanje i popravka stana za 6,9 odsto, predškolsko i osnovnoškolsko obrazovanje za 6,6 odsto, te osiguranje za 6,5 odsto, prema podacima Federalnog zavoda za statistiku.
Na mjesečnom nivou rast cijena ličnih predmeta
Nakon mjesečnog pada cijena u novembru i decembru prošle godine, potrošačke cijene u januaru ove godine u prosjeku su bile veće za 0,2 odsto u odnosu na decembar. Rast je podržan povećanjem cijena u odjeljku ostalih dobara i usluga za 1,2 odsto, gdje je najviši rast cijena kod dobara koja se klasifikuju kao lični predmeti (+dva odsto).
Cijene hrane i bezalkoholnih pića te zdravstva rasle su za po 0,6 odsto na mjesečnom nivou. Došlo je do mjesečnog rasta cijena i u kategoriji alkoholnih pića i duvana za 0,2 odsto, dok su za po 0,1 odsto porasle cijene prevoza i usluga u restoranima i hotelima.
Najviše su pale cijene odjeće i obuće, za 2,8 odsto, dok su troškovi stanovanja, vode, električne energije, plina i drugih energenta smanjeni za 0,7 odsto. Namještaj, kućanski uređaji i redovno održavanje kuće pojeftinilo je za 0,1 odsto.
U ostalim kategorijama, u prosjeku, cijene se nisu mijenjale.
Podsjećamo, inflacija u FBiH u 2023. godini iznosila je u prosjeku 5,1 odsto, u Republici Srpskoj sedam odsto.
Više:
FBiH 2023. godinu zatvorila s prosječnom inflacijom od 5,1 odsto
Deflacija u RS-u na mjesečnom nivou, prosječna inflacija u 2023. sedam posto
Ne očekuje se naglo usporavanje inflacije u BiH, prostora za rast cijena i dalje ima
U decembru je, posmatrajući cijelu Bosnu i Hercegovinu, zabilježena deflacija na mjesečnom nivou, dok je inflacija u cijeloj 2023. usporila u skladu s prognozama Centralne banke BiH i iznosila je 6,1 odsto.
Marina Petrov Savić, viša analitičarka makroekonomije i tržišta kapitala Bloomberg Adrije, kazala je ranije da ne očekuje da inflacija naglo uspori, upravo zbog toga što se i dalje vide inflatorni pritisci u određenim segmentima, pogotovo u segmentima usluga, a i usljed rastuće realne tražnje.
Podaci o ekonomskim kretanjima u BiH za 2023. godinu ukazuju na to da je nivo ekonomske aktivnosti značajno usporio, što će obilježiti i početak 2024., smatra Faruk Hadžić, makroekonomista i dekan Sarajevo School of Science and Technology (SSST).
"Usporavanje inflacije ne znači da je došlo do pada cijena, već samo da su cijene rasle sporije u odnosu na 2022. godinu", naglašava Hadžić, te dodaje da i u ovoj godini možemo očekivati još značajnije usporavanje inflacije, osim u slučaju nepredviđenih vanjskih događaja.
"Rast zarada je nastavljen, kupovna moć se poboljšava, a usporenje inflacije poboljšava potrošačko raspoloženje, što pruža prostor daljnjem napretku tražnje, a posljedično dozvoljava cijenama da rastu", zaključuje Petrov Savić.
U skladu s očekivanjima ekonomista, godišnja inflacija u Eurozoni za januar usporila je, a brojka je 2,8 odsto, podaci su koje je ranije objavio Eurostat.