Ruski dizel je do februara ove godine bio dominantan na evropskom tržištu. Međutim, sve se preokrenulo od petog februara, kada je Evropska unija (EU) zabranila uvoz naftnih derivata iz Rusije, što je još jedna u nizu sankcija kojom je EU kaznila Moskvu zbog rat u Ukrajini. Prije toga je EU zabranila uvoz ruske nafte preko mora, a ta mjera stupila je na snagu petog decembra prošle godine.
Evropa je i ranije pored ruskog dizela uvozila dizel iz Indije, Turske, SAD, Saudijske Arabije i drugih zemalja, a podaci kompanije Kpler pokazuju da je od februara drastično povećala uvoz iz gotovo svih ovih zemalja.
Uvoz dizela u Evropu (Bloomberg)
Podaci pokazuju da je prije petog februara ove godine više od polovine uvezenog dizela u Evropu činio ruski. Nakon tog perioda, količine uvoza ruskog dizela su svedene na minimum.
Međutim, kako bi zamenila ruski dizel, Evropa je drastično povećala uvoz dizela iz Indije i SAD, nešto je veći uvoz dizela i iz Turske i Saudijske Arabije, uvoz iz afričkih zemalja ostao je na gotovo istom nivou, dok je primećeno povećanje uvoza iz zemalja Srednjeg istoka.
Zanimljivo je da je uvoz dizela iz Saudijske Arabije posljednjih mjeseci opao i očekuje se da će uvoz iz te zemlje pasti na oko 94.000 barela dnevno, što je najniže od februara 2020. godine. "Dostupnost saudijskih buradi je naglo opala u oktobru i novembru zbog planiranog održavanja lokalne rafinerije, što je povećalo interesovanje za indijski dizel", rekao je Eugene Lindell, šef odjeljenja za rafinisane proizvode u industrijskom konsultantu Facts Global Energy.
Primećuje se i pad uvoza dizela iz SAD i Turske u novembru, ali je sve to nadoknađeno uvozom dizela iz Indije.
Uvoz dizela u Evropu iz Indije na putu je da poraste na 305.000 barela dnevno, što je najviše od januara 2017., pokazuju podaci kompanije Kpler.
Povećava se uvoz indijskog dizela u Evropu (Bloomberg)
Važno je istaći da je Indija postala jedan od najvećih kupaca ruske sirove nafte, pa se sada postavlja pitanje da li to Evropa kupuje dizel koji se pravi od ruske nafte. Iako nije moguće sa sigurnošću reći da su molekuli porijeklom iz Rusije, jer Indija takođe prerađuje i naftu iz drugih zemalja, moskovske isporuke su dale indijskim rafinerijama mogućnost da proizvode obilje dizela i povećaju izvoz.
Naime, pošto Zapad izbjegava rusku naftu, Moskva je otkrila povećan apetit za svoju naftu u Aziji. Indijske rafinerije su bile u mogućnosti da kupuju rusku naftu sa popustom i prodaju prerađenu naftu na tržištima, poput Evrope, gdje je dizel tražen.
U Evropi je krajem ljeta došlo do nestašice dizela zbog nedostatka ruskog dizela, smanjenja proizvodnje nafte unutar članica OPEC+, dodatnog dobrovoljnog smanjenja proizvodnje u Saudijskoj Arabiji i Rusiji, kao i obustave rada pojedinih ključnih rafinerija u Evropi zbog sezonskog održavanja.
To je dovelo do drastičnog skoka cijene dizela u Evropi. Potražnja za dizelom je u međuvremenu splasnula, jer se povećala ponuda nafte na svjetskom tržištu van zemalja članica OPEC+, a u rad su puštene i ključne rafinerije u Evropi nakon remonta. Do pada potražnje za naftom i naftnim derivatima došlo je i zbog usporavanja svjetske privrede. Sve to je uticalo na pad cijena nafte i naftnih derivata
.webp){kind=icon}
