Cijene hrane u Evropskoj uniji (EU) nakon značajnog rasta u 2022. nastavile su da rastu i ove godine. Podaci za drugi i treći kvartal 2023. godine, koje je objavio Eurostat, pokazuju da su cijene nekih artikala bilježile sporiji rast.
Na primjer, u septembru ove godine cijene jaja, putera i krompira u EU su više nego u januaru 2021. i 2022. godine, ali nisu toliko visoke kao nekoliko mjeseci ranije, međutim cijene maslinovog ulja konstantno rastu. U septembru 2023. godine cijena maslinovog ulja bila je čak 75 odsto viša nego u januaru 2021. U januaru 2022. cijene maslinovog ulja su već bile 11 odsto više nego u istom mjesecu prethodne godine, a između septembra 2022. i septembra 2023. cijene su zabilježile nagli rast.
Cijene krompira su takođe bile u nevjerovatnom porastu. Od januara 2021. godine, cijene krompira su porasle za 53 odsto u septembru 2023, nakon vrhunca u junu 2023. (+60 odsto).
Što se tiče cijena jaja, one su u septembru 2023. bile više za 37 odsto nego u januaru 2021. Cijene jaja su se stabilizovale u prva dva kvartala 2023. i zabilježile su pad u avgustu i septembru ove godine.
Cijene putera su se razvijale na sličan način. Cijene putera su dostigle vrhunac u decembru 2022. (+44 odsto u poređenju s januarom 2021. godine), a zatim su polako počele da opadaju. U septembru je puter bio 27 odsto skuplji nego u januaru 2021.
Maslinovo ulje skuplje zbog suše
To što su cijene maslinovog ulja rekordno porasle ne čudi s obzirom na to da su dvije suše dovele do smanjenja zaliha proizvoda koji je neizostavan sastojak u većini tradicionalnih mediteranskih specijaliteta.
Posljedično, neprilike koje se nastavljaju i u drugoj proizvodnoj sezoni uticaće na to da se cijene zadrže na tim višim nivoima, te će primorati potrošače da manje kupuju jednu od omiljenih namirnica, pokazuje prognoza Evropske komisije.
Očekuje se da će proizvodnja u sezoni koja je počela u oktobru iznositi ukupno 1,5 miliona tona, što je tek za devet odsto iznad prošlogodišnjeg nivoa. Suša, zajedno sa sniženim zalihama, dovela je cijene do rekordnih nivoa u pojedinim dijelovima Španije, ali situacija nije bolja ni u Italiji i Grčkoj, pa ni u nama susjednoj Hrvatskoj.
Troškovi za pripremu tradicionalnih jela poput italijanske pice i španske paelje i dalje su visoki upravo zbog maslinovog ulja i pored toga što u ostalim dijelovima Evropske unije inflacija usporava, a očekuje se da će u 2023/24. potrošnja ovog proizvoda pasti za šest odsto, te da će njegov izvoz iz EU biti za oko 10 odsto manji u odnosu na prošlu godinu, piše Bloomberg.
- U pisanju teksta pomogla Marija Krsmanović