Cijene kirija i kvadrata u Srbiji bilježe posljednjih mjeseci snažan rast usljed energetske krize, visoke inflacije i velikog priliva Rusa i Ukrajinaca u Srbiju.
Oštar rast cijena stanova u Srbiji traje ve' godinu dana, a u trećem tromjesečju stopa rasta je dostigla 13 odsto, pokazuju podaci Republičkog geodetskog zavoda (RGZ).
Iako se najčešće pominje i bilježi najveći rast cijena, Beograd nije jedini grad koji je pogođen poskupljenjem stambenih kvadrata. Na udaru slične tendencije je i Vojvodina - podaci pokazuju da su cijene stanova u sjevernoj srpskoj pokrajini za tri i po godine porasle više od 40 odsto, slično kao i u glavnom gradu.
Redakcija Bloomberg Adrije istražila je kakav stan u Beogradu i Novom Sadu možete kupiti za 100.000 evra, a s obzirom na to da i ostatak Srbije sustiže rast sa sjevera i da su u posljednjem tromjesečju cijene najbrže rasle u istočnoj i južnoj Srbiji, listi smo dodali i treći najveći grad u ovoj zemlji - Niš.
Prije poređenja cijena u najvećim srpskim gradovima, treba napomenuti da, ukoliko izaberete da kupite nekretninu po cijeni od 100.000 evra na kredit, s učešćem od 20 odsto, rokom otplate od 30 godina i kamatom od pet odsto, bićete u obavezi da plaćate mjesečnu ratu kamate koja će iznositi oko 430 evra. Restriktivnija monetarna politika centralnih banaka i stroži uslovi za odobravanje kredita mogli bi dodatno da poskupe zajam, a još uvijek je neizvjesno da li će Rusi i Ukrajinci koji su trenutno ovdje uticati na dodatna poskupljenja ako se masovnije odluče za kupovinu nekretnina.
Beograd - od 40 do 50 kvadrata
Očekivano, najskuplje nekretnine su u glavnom gradu i to u centru, pa ukoliko želite stan koji ima više od 30 kvadratnih metara u centralnim gradskim opštinama - Savskom vencu, Starom gradu ili Vračaru, vjerovatno ćete morati da izdvojite i više od 100.000 evra.
Treba imati u vidu i da u opštini Savski venac postoje velike varijacije, naročito između starogradnje i novogradnje, pa možete proći i dosta jeftinije. Tamo je u prošlom kvartalu prodat najskuplji kvadratni metar, koji je koštao 10.400 evra, kao i najskuplja kuća, koja je plaćena više od pet miliona evra. Zato je logično da je ta opština, zajedno sa Starim gradom, koji ima veliki istorijski značaj i čini najveći dio jezgra glavnog grada, bila rekorder po cijeni kvadrata u posljednjem kvartalu.
Novi Beograd je još jedna popularna beogradska opština gdje su cijene kvadrata znatno porasle u posljednje vrijeme, ali kvadrat još uvijek nije skup kao preko Brankovog mosta.
Za istu sumu novca može se naći namješten dvosoban stan nešto dalje od centra, recimo na Zvezdari, u Zemunu ili na Voždovcu. Trosobni stanovi sa više od 60 kvadrata dostupni su u Rakovici ili Surčinu, ali i na Zvezdari ili Karaburmi. Međutim, često je riječ o nekretninama koje se nalaze u suterenu, prizemlju, nisu legalizovane ili su uknjižene na manju kvadraturu ili im je potrebno kompletno renoviranje.
Cijene kvadrata ispod 1.000 eura mogle su se naći samo u Barajevu, Mladenovcu i Lazarevcu, ako se pogledaju podaci agencija koje prodaju stanove.
Ako bi se podaci RGZ-a o prosječnoj cijeni uzeli kao referenca, za 100.000 evra u Beogradu se može kupiti stan od 44 kvadrata u novogardnji ili stan od 54 kvadrata u starogradnji.
Ipak, podaci koje smo prikupili od najvećih srpskih agencija pokazuju da su cijene uglavnom nešto više. Prema sajtu 4zida, prosječna cijena stana u novogradnji nešto je ispod 2.500 evra po kvadratnom metru, što je oko 200 evra više nego prema državnoj statistici. U trenutku pisanja teksta najčešće su oglašavani stanovi čiji kvadrat je koštao od 2.000 do 2.600 evra.
Ako podatke te agencije uzmemo kao referencu, mogli bismo da kupimo stan od 40 kvadrata u novogradnji, u poređenju sa 42 u starogradnji. To pokazuju i podaci koje smo prikupili od agencija - za 100.000 evra u Beogradu možete da kupite jednoiposoban ili dvosoban namješten stan od oko 40 kvadrata, mada vjerovatno ne u užem centru grada, ali ako planirate da putujete malo duže do centra grada, otvoreno vam je mnogo više opcija.
Novi Sad - 63 kvadrata
Novi Sad prati Beograd i po veličini, ali i po cijenama. Dodatno, Novi Sad je popularna destinacija za one koji bježe od problema koji muče stanovnike Beograda, kao što su zagađenje ili gužva u saobraćaju. Takođe, to je još jedna destinacija gdje stanove kupuje puno pristiglih Rusa, što utiče na veliku potražnju.
U trenutku pisanja teksta prosječna cijena kvadrata u novogradnji u Novom Sadu na sajtu 4zida bila je i viša nego u Beogradu i iznosila je 2.660 evra. Podaci RGZ govore o mnogo nižim cijenama (1.745 evra za starogradnju, 1.592 za novogradnju). To bi značilo da biste za 100.000 evra mogli da kupite stan u novogradnji koji bi imao oko 63 kvadrata.
Cijene kvadrata na gradskim lokacijama kretale su se oko 2.000 evra, a na okolnim lokacijama oko 1.400 evra. Najčešće su na sajtu prodavani kvadrati za od 1.700 do 1.800 evra.
Niš - 90 kvadrata
Prosječna cijena kvadrata u Nišu tradicionalno je niža nego u Novom Sadu i kreće se oko 1.100 evra, prema podacima RGZ-a. Za 100.000 evra u Nišu se na sajtovima uglavnom nude stanovi koji imaju više od 60 kvadrata i tri ili više soba, a ako se uzmu u obzir podaci RGZ-a, za taj novac bismo mogli da kupimo oko 90 kvadrata.
Za potrebe teksta upoređivani su podaci s pet sajtova koji se bave prodajom stanova - CityExpert, Halo Oglasi, 4zida, Moj Kvadrat i Nekretnine.rs.
Region
Provjerili smo i kakva je situacija u regionu, s obzirom na to da je tržište nekretnina u Srbiji specifično zbog dolaska desetina hiljada Rusa koji su nakon Beograda počeli da iznajmljuju i stanove u drugim gradovima. U Bosni i Hercegovini je situacija takođe zategnuta, mada ipak povoljnija nego u Beogradu. U Sarajevu se za 100.000 evra može pronaći dvosoban ili trosoban stan, dok je situacija u Mostaru i Banjoj Luci povoljnija. Tamo se za navedeni iznos uglavnom prodaju trosobni i četvorosobni, potpuno ili djelimično renovirani stanovi na odličnim lokacijama.
U Zagrebu su cijene nešto više, pa se za ovu sumu novca, uglavnom mogu pronaći stanovi od 30 do 40 kvadrata.