.webp){kind=icon}
Ljudi ne žele ugalj, naftu ili gas. Radije žele proizvode i usluge koje pruža energija - grijanje doma, javni prevoz ili čelične limove. Razlika je važna ukoliko uzmemo u obzir da se udaljavamo od fosilnih goriva i idemo u susret čistoj energiji, a to znači da bi svijet mogao ukupno da troši manje energije bez gubljenja prednosti koje trenutno uživa.
Oko trećine ukupne proizvedene energije trošimo na rudarstvo, preradu i transport fosilnih goriva. Sirova nafta sama po sebi nije mnogo korisna dok se ne pretvori u benzin, gorivo za mlazne motore i lož-ulje. Ali stvaranje tih proizvoda zahtijeva postojanje ogromnih rafinerija koje troše velike količine energije. Ono što je najvažnije, sva ta prljava energija ima ogroman uticaj na zagrijavanje planete. Proizvodnja solarnih panela i vjetroturbina ima mnogo manji ugljenični otisak.
Prelazak na čistu energiju takođe bi mogao da donese uštede do 4,6 biliona dolara svake godine, prema novom istraživanju istraživačkog centra RMI sa sjedištem u Koloradu.
Druga trećina ukupne svjetske energije troši se na sagorijevanje fosilnih goriva u veoma neefikasnim mašinama. Na primjer, automobil na fosilna goriva pretvara samo četvrtinu energije iz benzina u kretanje. Električni automobil pretvara više od tri četvrtine energije iz baterije u kretanje. Slično, dok sagorijevanje jedne jedinice prirodnog gasa u kotlu proizvodi jednu jedinicu toplote, električna toplotna pumpa koristi jednu jedinicu električne energije da obezbijedi tri jedinice toplote.
Stručnjaci ukupnu količinu energije sadržanu u prirodi, kao što je ugalj, nazivaju primarnom energijom. Nakon što se uzmu u obzir gubici tokom proizvodnje i transporta, ono što ostane naziva se finalna energija.
Bloomberg
"Postoji toliko prostora za povećanje efikasnosti", rekao je Daan Walter iz RMI. "Većina diskusija o energetskoj sigurnosti se fokusira na obezbjeđivanje izvora energije, ali se malo priznaje da smanjenje potražnje za energijom takođe pomaže u energetskoj sigurnosti."
Zato bijela knjiga koju je Walter napisao zajedno sa svojim kolegama iz RMI-ja nosi naslov "Nevjerovatna neefikasnost fosilnog energetskog sistema". Bez alternative fosilnim gorivima, ta nevjerovatna neefikasnost je jednostavno bila dio poslovanja. Ali kako svijet prelazi na proizvodnju više energije iz obnovljivih izvora i pretvara sve više uređaja koji troše energiju na električnu energiju, ukupna efikasnost sistema raste.
Na klimatskom samitu COP28 u Dubaiju prošle godine, zemlje su se saglasile oko dva glavna cilja na dugoj listi: utrostručenje obnovljive energije i udvostručenje energetske efikasnosti. Međunarodna agencija za energiju nedavno je objavila izvještaj o cilju obnovljivih izvora energije. Njegov zaključak je da će, ako zemlje ostvare svoje navedene planove, svijet imati 2,2 puta više obnovljivih izvora energije 2030. u odnosu na nivoe 2022. godine. To je manje od njihovog trostrukog cilja i stoga treba još mnogo toga da se uradi.
Kada je riječ o izvještaju postizanja cilja energetske efikasnosti, on još nije objavljen. Ipak, postoji mnogo toga što se može saznati na osnovu podataka koji već postoje. Cilj je definisan u smislu poboljšanja energetskog intenziteta privrede, a to je koliko je energije potrebno da se generiše dolar ekonomske aktivnosti.
Tokom proteklih nekoliko decenija, energetski intenzitet privrede - ili energetska efikasnost - povećavao se između jedan odsto i dva odsto svake godine, dok globalni ekonomski rast lebdi na tri odsto. To znači da, iako svjetska ekonomija postaje energetski efikasnija, to nije dovoljno da se smanji ukupna količina energije koju svijet koristi. Dupliranje energetske efikasnosti na četiri odsto godišnje moglo bi pomoći svijetu da koristi manje energije, čak i uz održavanje ekonomskog rasta na istom nivou.
Bloomberg
Cilj za obnovljive izvore energije je težak, ali će nastojanje da se on postigne vjerovatno biti jači od onog koji stoji iza cilja energetske efikasnosti. "Veoma malo ljudi ima predstavu o tome šta to znači, ili da li je moguće", rekao je Walter. To je zato što energetska efikasnost nije tema koja izaziva veliko interesovanje, dodao je on. Možda je to zato što koraci za postizanje tog cilja, kao što su bolja izolacija ili softver za upravljanje energijom, nisu atraktivna rješenja.
