Sport je vrhunski biznis već jako dugo, a u godini iza nas to je samo potvrdio. U 2024. velika takmičenja davala su ozbiljan ekonomski impakt na organizatora, lige i klubovi obarali su poslovne rekorde, često impresionirajući lidere iz drugih sektora. Dok je svjetska ekonomija u grču, sport živi svoje najbolje doba.
Promjene koje se dešavaju najčešće su motivirane dodatnom zaradom. Broj učesnika na velikim takmičenjima se povećava, formiraju se nova, formati se mijenjaju, osvajaju se posve nova tržišta. Često je sve praćeno negodovanjem direktnih izvršilaca, čitaj sportista, ali i njihov otpor slabi s pogledom na nove i izdašnije ugovore.
Lideri po zaradama
Da bi se smirio otpor na tržištu rada i utišali sindikati, treba masno platiti kolovođe, stara je maksima kod pregovaranja o platama. Slično je i u sportu gdje su najveće zvijezde odavno korporacije za sebe i često van terena zarađuju više nego na njemu.
Najbolje su plaćene globalne ikone poput Ronalda i Messija, oni koji svoje talente eksploatiraju u američkim profesionalnim ligama ili Saudijskoj Arabiji, fudbaleri i košarkaši. Izuzetak je španski golfer Jon Rahm. Evropa je i ovdje u krizi, jer je u top 10 prisutna samo nova superzvijezda Real Madrida Kylian Mbappé.
Fudbalski kraljevi
Uspjeh na terenu obično generira veći priliv sredstava, ali u sportu ne mora uvijek vrijediti i obrnuta logika. Sportski gledano, FC Bayern Munchen iza sebe ima jednu od najlošijih sezona u posljednjih nekoliko decenija. Nevjerovatna sezona Bayera iz Leverkusena prekinula je njihov niz od 11 uzastopnih titula prvaka Njemačke. Ispred njih u Bundes Ligi završio je i Stuttgart, još jedno veliko iznenađenje. U kupu ih je izbacio trećeligaš Saarbrücken, a u polufinalu Lige prvaka nisu izdržali protiv Real Madrida.
Ništa od tog nije imalo utjecaj na poslovnog giganta iz Bavarske. Prema finansijskom izvještaju za sezonu 2023/24, FC Bayern München je ostvario rekordan ukupni prihod od 1,017 milijardi eura. Profit prije oporezivanja porastao je za 15 posto na 62,7 miliona eura, dok je neto dobit povećana za 21 posto na 43,1 milion eura. Impresivno.
Luka Modrić u dresu Reala/Depositphotos
Poslovni kraljevi u fudbalu su i dalje oni koje znaju svi. Real Madrid je u sezoni 2023/24. zabilježio rekordne prihode od 1,073 milijarde eura, što je povećanje od 230 miliona u odnosu na prethodnu sezonu.
Taj rast, osim još jedne sezone obilježene trofejima, potaknut je i igranjem na posve obnovljenom i ultra modernom Santiago Bernabéu stadionu. Za radove na stadionu Madriđani su podigli tri kredita na tri godine, u ukupnom iznosu od 1,170 milijardi eura.
Najveća takmičenja
Da organizacija velikih sportskih događaja može biti ozbiljan vjetar u leđa domaćoj ekonomiji dokazale su i Olimpijske igre u Parizu. U trećem kvartalu 2024., francuski BDP porastao je za 0,4 posto, što je iznad očekivanja ekonomista. Ovaj rast pripisuje se povećanoj domaćoj i javnoj potrošnji, dobrim dijelom podstaknutoj pripremama i održavanjem igara.
Procjenjuje se da su Olimpijske igre generirale između 6,7 i 11,1 milijardu eura prihoda za Pariz tokom narednih 20 godina, s tim da je značajan dio ostvaren već tokom samih igara.
Evropsko prvenstvo u fudbalu poguralo je njemačku ekonomiju, ali efekti su bili umjereniji nego u Francuskoj. Prema procjenama minhenskog ekonomskog instituta Ifo, prvenstvo je donijelo Njemačkoj dodatnih milijardu eura prihoda zahvaljujući stranim turistima, što predstavlja približno 0,1 posto ekonomskog učinka u drugom kvartalu.
NBA TV prava
Potaknuta novom generacijom superzvijezda, NBA je u ozbiljnom rastu, a to se odrazilo i na novu žetvu TV sredstava. Jedanaestogodišnji medijski ugovor sklopljen u julu ove godine vrijedan je čak 76 milijardi dolara. Riječ je o rekordnom ugovoru za NBA i po dužini i po ukupnoj vrijednosti, a puste milijarde jasno oslikavaju kojom brzinom raste najgledanija košarkaška liga na svijetu.
LeBron James/Bloomberg
Naime, prethodni paket TV prava koji je bio na snazi od 2016. do 2025. godine bio je težak "samo" 23,4 milijarde dolara, tako da se radi o rastu od čak 165 posto po sezoni.
Ragbi diplomatija
Da sport više nije samo sport znamo decenijama, ali da može imati i ozbiljan politički utjecaj pokazuje "ragbi diplomatija" iz Okeanije. Australija je uložila 600 miliona australskih dolara (cca. 390 miliona USD) tokom deset godina za osnivanje ragbi tima u Papui Novoj Gvineji, koji bi se takmičio u australskoj ligi do 2028. Ovaj potez ima za cilj jačanje političkih i ekonomskih veza u Indo-Pacifiku, suprotstavljajući se utjecaju Kine u regiji.
.webp){kind=icon}
