.webp){kind=icon}
Makedonske studentkinje Angelina Serafimovska, Bisera Popovska i Nadica Desanova stvorile su biokožu od kombuhe za koju tvrde da ima potencijal za široku primjenu u više industrija.
Njihova ljubav prema prirodi i društvu, a posebno prema životinjama, navela ih je da stvore održivi materijal za koji kažu da spaja tradicionalnu medicinu sa modernom naukom. Njihov cilj je da omoguće održivu i ekološku alternativu tradicionalnoj koži koja će doprinijeti smanjenju otpada i poboljšanju životne sredine.
Biokoža ima potencijal za široku primenu u više industrija /Bio Hyde
Angelina studira biohemiju i fiziologiju na Prirodno-matematičkom fakultetu pri UKIM-u u Skoplju, Bisera je studentkinja Tehnološkog fakulteta, smer biotehnologija, a Nadica je studentkinja Mašinskog fakulteta pri UKIM-u. Ove tri ambiciozne devojke praktikuju multidisciplinarni pristup učenju (STEM) koji obuhvata širok spektar oblasti iz nauke, tehnologije, matematike i inženjerstva. One su suosnivačice „Bio Hajd“ (BioHide), startapa kojim su formalizovale svoju inovaciju.
„Jednog dana, gledajući Biserinu baku kako pravi čaj kombuha u kućnim uslovima, zainteresovale smo se. U običnom razgovoru, pitale smo je za šta koristi čaj i šta je tačno SCOBY (Simbiotska kultura bakterija i kvasaca) koji se formira kao nusproizvod u tom procesu, i tako smo dobile inspiraciju“, kaže Serafimovska.
Ona za „Bloomberg Adria“ detaljno opisuje proizvodni proces koji počinje fermentacijom čaja od kombuhe pri čemu se stvara SCOBY koji je osnovni materijal za njihove proizvode. Kaže da se kako bi se dobio željeni kvalitet ovaj proces odvija u kontrolisanim uslovima, sa tačno određenim količinama sastojaka. Nakon što je materijal dovoljno zreo, suše ga i obrađuju da bi dobile izdržljiv bio materijal.
Bio Hyde tim/Bio Hyde
„Na početku, proizvodnja se uglavnom odvijala u mojoj kuhinji i kod Biserinih roditelja, ali sada, nakon što smo obezbijedile sredstva, formiramo sopstveni proizvodni pogon gdje će proces biti optimizovan i adekvatno kontrolisan. Sastojke za proces nabavljamo isključivo od naših lokalnih poljoprivrednika, a za krojenje materijala sarađujemo sa našim lokalnim zanatlijama“, objašnjava Serafimovska.
Kaže da materijal, koji izrađuju bez korišćenja toksičnih hemikalija, ne samo da liči na kožu, već u nekim slučajevima ima i bolje karakteristike. Tvrdi da je fleksibilniji i lakši od prirodne kože životinjskog porekla, da je vodootporan i biorazgradiv, sa odličnom otpornosti na pritisak i cjepanje, i da uz odgovarajuću obradu može dobiti i bolju otpornost na vatru. Prema njenim riječima, upravo to ga čini idealnim za različite industrije. Za početak će ga razvijati u modnoj industriji za izradu odjeće, torbi, obuće i raznih dodataka.
„Voljeli bismo da ga vidimo i u automobilskoj industriji za proizvodnju unutrašnjih dijelova, kao što su sjedišta i paneli, gdje su izdržljivost i ekološka svijest veoma važne. Vidimo potencijal za njegovu upotrebu i u industriji namještaja“, jednoglasne su kreatorke „Bio Hajd“.
Proizvodni proces počinje fermentacijom čaja od kombuhe/Bio Hyde
S razvojem biznisa planiraju otvaranje više radnih mjesta za žene iz marginalizovanih zajednica koje bi uključile u proizvodni proces. Kažu da već imaju više zainteresovanih potencijalnih investitora sa kojima bi optimizovale proizvodnju.
U startap do sada su uložile 4.000 evra. Veći dio novca (3.000 evra) je grant koji im je dodijelilo udruženje za socijalne inovacije „Arno“, a ostatak su lična sredstva. Finansijsku podršku za razne događaje, takmičenja i konferencije na kojima su učestvovale dobile su i od GIZ (Njemačko društvo za međunarodnu saradnju).
Angelina, Bisera i Nadica nedavno su pobijedile na takmičenju „Zelene ideje“ i u septembru će se pokušati da osvoje glavnu nagradu na regionalnom nivou gdje je premija 10.000 evra. Riječ je o događaju koji organizuje "Balkan Green Foundation", a podržava „Rockefeller Brothers Fund”, koji finansijski stimuliše razvoj zelene ekonomije u regionu. Prošle godine održano je u Crnoj Gori i pobjiedila je makedonska dizajnerka Mirjana Josifoska, a ove godine je zakazano u Bosni i Hercegovini.
