.webp){kind=icon}
Kambodža je zemlja u jugoistočnoj Aziji koja vam je vjerovatno poznata po ogromnom arheološkom lokalitetu Angkoru u okviru koga se nalazi kompleks hramova Angkor Vat, najveća vjerska građevina na svijetu. Ako ste gledali film "Lara Croft: Tomb Raider" sa Angelinom Jolie, sigurno znate o čemu se radi.
Ako ste razmišljali o nekoj egzotičnoj lokaciji gdje biste mogli da otputujete, možda je baš Kambodža država za vas. Ljubitelji arheologije, filozofije i prirode sigurno bi pali na njen šarm. Odnedavno je Kambodža počela da istražuje koje bi turiste širom svijeta mogla da privuče, te je i srpskim turistima predstavila svoje specifičnosti na Sajmu turizma u Beogradu.
"Ideja je da se Kambodža stavi na mapu kao potencijalna destinacija za turiste. Ljudi su tamo pristupačni, otvoreni, većinom su budisti i lijepo se ophode prema gostima. Druželjubivi su i nasmijani. Oni svakako žele da izađu i na ovo tržište i da se povežu i sa ovim dijelom svijeta. Dosta zavise od turizma, slično kao i Tajland, Laos ili Vijetnam. Imaju dosta turista iz celog svijeta, pa im mi nismo primarna meta, više su to Australija, Amerika i druge zapadne zemlje", kaže za Bloomberg Adriju Mirjana Popović, sekretar u Ambasadi Kraljevine Kambodže u Srbiji.
Turističke organizacije koje iz Srbije vode u Kambodžu obično organizuju ture gde se obiđu dve ili tri azijske zemlje, pa se Kambodža kombinuje sa Vijetnamom, Tajlandom ili Laosom. Iako vam je za ulazak u Kambodžu neophodna viza, nju nije teško dobiti, mada treba imati na umu da se ona plaća oko 35 dolara.
Putovanje u Kambodžu je nešto skuplje nego putovanje u okolne zemlje, uglavnom zbog toga što nema direktnog leta, već se uglavnom nekoliko puta preseda, pa samo avionska karta može da košta oko 1.000 evra. Agencije aranžman za Kambodžu i još neke okolne zemlje naplaćuju između 1.800 i 2.000 evra za oko 20 dana puta.
"Nema puno putnika koji odavde idu u Kambodžu - to su uglavnom oni ljudi koji su putovali u puno zemalja, koje zanima da obiđu egzotične destinacije. Ipak ima nekih ljudi odavde koji su vlasnici nekretnina. Kambodža ima lijep pristup morskoj obali i pješčane plaže kao na Maldivima, ali ne toliko istražene", kaže Popović.
Šta posjetiti u Kambodži
Iako je put do Kambodže skuplja opcija od, recimo, Maldiva ili neke evropske zemlje, tamo ćete malo i uštedeti u odnosu na druge zemlje jer cijene nisu toliko visoke. Poređenja radi, u glavnom gradu Kambodže cijene za potrošače su 23 odsto niže nego u Barseloni, a cijene u restoranima su 50 odsto niže, pokazuju podaci sajta Numbeo. Cijene za potrošače su praktično slične beogradskim - 2,5 odsto su niže, ali one u restoranima se razlikuju - u Beogradu ćete platiti 50 odsto više. Cijene u marketima su nešto niže od onih u Barseloni, a nešto više od onih u Beogradu.
Najpoznatija turistička destinacija u Kambodži je Siem Reap, koji je postao poznat po Angkoru, koji je pod zaštitom Uneska. Sa preko 1.000 religijskih objekata, uključujući Angkor Vat, najveći hram na svijetu, kompleks možete obići na tuk tuk vozilu na tri točka.
Depositphotos
Pored kompleksa Angkor, poznato je jezero Tonle Sap, najveće u jugoistočnoj Aziji, inače jako bogato ribom. Posjetite i tradicionalno plutajuće kambodžansko selo Kampong Pluk, čije ima u prevodu znači "luka kljova", jer se na tom mjestu nekad trgovalo slonovima.
Depositphotos
Ne treba zaobići ni kambodžansku kuhinju, posebno poznatu po jelu amok – kombinaciji mesa, začina, pirinča i kokosovog mlijeka, koja se servira u listovima banana. Kambodžanska kuhinja se bazira na pirinču, ribi i povrću. Slična je tajlandskoj, ali je manje ljuta. U delti Mekonga specijalitet su, pored ribe, i pečene zmije.
Kambodža je izrazito ruralna zemlja - većina populacije živi u naseljima sa manje od deset hiljada stanovnika. Urbana populacija je većinom koncentrisana oko glavnog grada Pnom Pena, koji je utemeljen na ušću Mekonga. Turizam se razvija poslednjih dvadeset godina na obali Tajlandskog zaliva, gdje su nastala mala letovališta od ribarskih sela. Glavni grad Pnom Pen i Polja smrti (engl. Killing Fields) takođe su na listi mjesta koje turisti najčešće posećuju.
Depositphotos
Kambodžu je 2022. godine posjetilo 2.276.626 turista, što je rast od čak 10.580 odsto u odnosu na 2021, kada ih je bilo samo 196.495. Turisti prosječno u Kambodži provodu 13,5 dana, a najčešće dolaze u četvrtom kvartalu, posebno u decembru, pokazuju podaci statističke kancelarije ministarstva turizma Kambodže. U toku 2022. godine Kambodžu je posjetilo 254 srpska državljana, od toga 139 radi odmora, 113 zbog posla, a dvoje iz drugih razloga.
Sem turizma, glavne privredne aktivnosti su poljoprivreda i proizvodnja odjeće i obuće. Kambodža izvozi pirinač, čaj, duvan, drvo, banane, kafu, šećer, kakao, kokos, bambus. Ipak, ekonomska saradnja sa Srbijom je jako mala: ekonomska saradnja između Srbije i Kambodže je skromna i ima potencijala za unapređenje, prema veb-sajtu Ministarstva spoljnih poslova. U toku 2022. robna razmjena između Srbije i Kambodže je iznosila 20,53 miliona evra, od čega je izvoz iznosio 6,31 milion evra, a uvoz 14,23 miliona evra.
"Glavni centri su razvijeni, sve ostalo je ruralno – farmerska proizvodnja bibera, urmi, indijskih oraha... Mi imamo slabu ekonomsku saradnju sa njima, ne uvozimo ništa, a i ne izvozimo. Radi se na tome da se nešto stvori. Kambodža je veća od Srbije - ima 15 miliona stanovnika", rekla je Popović.
Depositphotos
Dodaje da "nije loše da naša zemlja razmišlja da ima pristup tom tržištu, ali čini mi se da Kambodža nije na spisku prioriteta".
"Kad god smo razgovarali o tome šta bi bilo zanimljivo za uvoz u Srbiju, najveći problem je bio transport. Generalno su se spominjale te sirovine kao što su biber, pirinač, palmin šećer, svila... Oni imaju i industriju obuće koja je dosta razvijena po njihovim standardima, puno ljudi je zaposleno u toj industriji. Kod njih se dosta proizvode marke poput Nikea, Adidasa i puno ljudi radi u tim ogromnim fabrikama. Imaju jako malo krajnjeg proizvoda, više su to sirovine. Takođe postoji i razvijeno tržište umjetnina i ručnih radova", objašnjava Popović.
