.webp){kind=icon}
Početkom decembra Njemačku je potresla vijest o hapšenju zavjereničke grupe koja je imala plan da preuzme vlast i uništi njemačku demokratiju. Pomenuta grupa je prije pandemije i Rusko-ukrajinskog rata djelovala ekscentrično, ali beznačajno.
Evolucija teorija zavjere
Teorije zavjere nisu nastale u kriznom periodu, one su proizvod urbane mitologije koja je zamijenila ruralne legende o epskim herojima i onostranim čudesnim stvorenjima koja prijete poštenom radnom svijetu kada sunce zađe za goru. Samim tim, teorije zavjere predstavljaju sublimaciju iracionalnih strahova malog čovjeka savremenosti, a pošto je njegov svijet umnogome sveden na politiku i ekonomiju, vampiri, vukodlaci i razne utvare preselile su se iz tamnih kutaka prirode u visoke kancelarijske zgrade koje paraju oblake, skrivene iza zatamnjenih prozora, s istim ciljem na pameti – kako napakostiti malom čovjeku.
U prelomnom dobu, ne samo ekonomske nestabilnosti, već i vrijednosne tranzicije od starog sistema uvjerenja ka novom, prirodno je očekivati otpor dijelova društva koji jednostavno ne mogu ili ne žele da se adaptiraju.
Pod takvim okolnostima, dojučerašnji bezazleni čudaci pretvaraju se u vođe mase, sastavljene od malih, zaboravljenih ljudi – nekada bi to bio pohod na dvorac osumnjičenog oštrozubog aristokrate s namjerom da mu duboko u grudi bude zariven glogov kolac, danas je to zamisao rušenja demokratskih institucija kako bi mali čovjek, u većini slučajeva sredovječni evropski muškarac, smogao snage da povrati doba savršene slobode (koje nikada nije postojalo).
Zapad prednjači
Njemački čudaci obično dolaze iz nekadašnje Zapadne Njemačke, teorije zavjere o tajnim kabalama koje vladaju svijetom, žele da ga depopulizuju koristeći biološka oružja i provode satanističke rituale dolaze sa scijentističkog Zapada – otuda i toliko visok nivo racionalizacije unutar konspiroloških fantazmagorija.
Međutim, čudaka je sve više, a razumnih sve manje, pa se nameće pitanje ko tu zapravo iskače iz matrice, sumanuto samozavaravanje na putu je da postane društvena norma i samim tim konformizam.
Na istoku Njemačke, kao posljedica velikog zamrzivača u kojem je silom sovjetski totalitarizam držao Istočnu Evropu okovanu u ledu 45 godina, kao u nekom drevnom glečeru očuvane su predrasude preddemokratskog njemačkog društva. Najveći broj njemačkih ultradesničara dolazi upravo iz dijela zemlje koji je nekada bio komunistički.
Depositphotos
Zaostalost u stilu života, socijalnim uslovima, pa i vrijednostima koje su protutnjale kroz Evropu 1960-ih i 1970-ih, istočni Nijemci kao da su uskočili u savremenost kroz mistični portal iz prevaziđene epohe. Prvobitna želja za slobodom i visokim standardom života preokrenula se u strah od posljedica slobode, na prvom mjestu različitosti.
Ispostavilo se da sloboda daje mogućnost pojedincu da se ostvari van svoje osuđivačke zajednice, to je bilo šokantno za istočnonjemačke kolektiviste koji su navikli na sivoću pruskog militarizma i sovjetske komandne ekonomije. Oni su 1945. godine iz kasarne bili premješteni u Gulag, a kroz gotovo pet decenija uspjeli su da ugledaju svjetlo slobode i mnogima je bilo teško da se prilagode novom stilu života.
Posljedice podijeljenosti
Država koja je od ponovnog ujedinjenja postala stub objedinjene Evrope, sve vrijeme je morala da se nosi sa sopstvenom podijeljenošću, a strategija izgradnje Evrope između Rusije i SAD-a, zatim Kine i SAD-a, bila je determinisana upravo na unutrašnjem planu.
Da, infrastrukturne veze sa Sovjetskim Savezom po pitanju energenata već su bile uspostavljene tokom Hladnog rata, ali nije samo ekonomska logika pokretala novu Njemačku ka istoku. Kako bi bili zadovoljeni i integrisani istočni Nijemci, bilo je neophodno voditi implicitno tradicionalističku politiku, najprije podržavati čvrst diskurs o imigraciji koji je udaljavao nove, a neophodne građane Njemačke od građanske društvene zajednice kojoj bi trebalo da pripadaju, zatim praviti otklon od SAD-a i NATO-a, odbacivati upozorenja Baltika i Poljske kroz imputiranje da im "rusofobija" zamagljuje pogled na "izmijenjenu" Rusiju, to jeste trebalo je održavati dominaciju demohrišćana.
Demohrišćani i pluralizam
Pravo je čudo da su druge partije uopšte opstale u Njemačkoj, svakako da bi bile potpuno suzbijene da Angela Merkel nije bila prinuđena da se povuče s vlasti, jer je počela da odaje autoritarne vibracije. Utoliko demohrišćani jesu dokazali da su posvećeni demokratiji i da ne žele do kraja erodirati njene institucije, ali su svojim dugogodišnjim vladajućim diskursom posijali sjeme antiimigrantske i antimoderne konspirologije, a pritom okrenuli državu Putinovoj Rusiji, koja kao svoj jedini izvozni društveni proizvod koristi čitav niz ozvaničenih (jer ih ciljano koriste njeni zvaničnici) zapadnih konspiroloških zabluda i šalje ih natrag na izvor, čime unosi pometnju u zapadne demokratije.
Poslije dominacije demohrišćana, nova vlada socijaldemokrata i zelenih suočila se s dijelom društva ohrabrenim pogrešnim diskursom demohrišćana, ekonomskom zavisnošću od Putinove Rusije i to u uslovima prvog velikog rata u Evropi od uspostavljanja savremene njemačke demokratije.
Bloomberg
Svaka kritika upućena socijaldemokratskom kancelaru Scholzu zapravo može biti objašnjena prethodnom lošom politikom demohrišćana i neophodnošću kancelara da balansira između ekonomske i bezbjednosne tranzicije i nerazumijevanja manjinskog, ali ne i neznatnog, dijela društva koji ne shvata zašto sve ne može biti po starom i u čemu je uopšte bila greška (kada vaspitavate društvo da migrante posmatra kao manje bitne ljude, oni će i Istočnu Evropu doživljavati kao manje bitan dio Evrope i pitati se zašto cijena struje skače zbog tamo neke Ukrajine).
Zato je njemačka postepena tranzicija od ruskih energenata nevjerovatan uspjeh, koji nikada ne bi mogao biti ostvaren da Kremlj nije došao na ideju da je Ukrajina lak plijen, a Zapad podijeljen, te da je ovo savršen trenutak za jedan mali brzi rat koji vodi ka obnovi izgubljene imperije.
Gasovodi i problemi
Projekat izgradnje četiri velika terminala za skladištenje tečnog gasa suštinski je dio pomenute tranzicije. Dosad je Njemačka dobijala svoj tečni gas kroz terminale u Holandiji i Belgiji, ali oni nemaju dovoljno kapaciteta da pokriju njemačke potrebe za potrošnjom gasa ukoliko izuzmemo dotok ruskog gasa kroz, sada već ruskom odlukom zatvorene, gasovode.
Četiri terminala za tečni gas Njemačkoj će donijeti kapacitet za uvoz 22,5 bcm (milijardi kubnih metara gasa), što otprilike iznosi 43 posto ukupne količine gasa koju je ova država uvozila od Rusije u 2021. godini. Dosadašnji najveći uvoznik tečnog gasa u Evropi bila je Španija sa 21,3 bcm, zatim Francuska sa 18,3 bcm, Italija sa 9,3 bcm, Holandija sa 8,7 bcm i naposljetku Belgija sa 6,5 bcm.
Terminal za tečni gas takođe postoji u Poljskoj. Kada sva četiri njemačka projekta za terminale za prijem tečnog gasa budu završena, Njemačka će imati najveći kapacitet za uvoz date vrste gasa u čitavoj Evropi, to jeste sasvim dovoljno da pokrije svoje potrebe, uz povećan uvoz gasa iz Norveške putem gasovoda.
Depositphotos
Nedostaje joj samo bolja konekcija s Francuskom i Španijom, koje su već između sebe dogovorile isplativu poveznicu među Barselonom i Marsejom. Jedan terminal već je izgrađen – u Vilhelmshafenu, nekadašnjoj ključnoj luci za njemačke podmornice na Atlantiku za vrijeme Drugog svjetskog rata.
Drugi terminal u Brunsbetelu biće otvoren početkom 2023. godine, dakle vrlo skoro, dok će terminali u Štadeu i Lubminu biti otvoreni do sredine iduće godine. Terminali u Vilhelmshafenu i Lubminu biće dvostruki, dok je prvi izgrađeni terminal u luci Vilhelmshafena bio završen za rekordnih 194 dana, što je bilo omogućeno sufinansiranjem projekta od države i ukidanjem različitih ekoloških propisa posebnom odlukom za projekat od nacionalnog značaja. Od sva četiri terminala samo će jedan biti smješten u istočnoj Njemačkoj, to je terminal u gradiću Lubminu, gdje su proruske organizacije već održale male protestne mitinge (nekoliko stotina ljudi okupilo se u obližnjem šumarku s ruskim zastavama kao dijelom ikonografije).
Odlučnije na zapad
Njemačka više nije na prekretnici, ona ju je ostavila za sobom i kreće se ka putu veće integrisanosti s ostatkom Zapada, njena politika mosta koji omogućava Rusiji da ostane u Evropi, a zauzvrat pacifikuje njene imperijalne ambicije, doživio je neslavan kraj.
Kao proizvod te bankroterske politike, socijaldemokrate su naslijedile njemačko društvo naviknuto da flertuje sa ksenofobičnim i antidemokratskim teorijama zavjera, koje sada pažljivo treba voditi na sigurnu obalu. Polovina plovidbe još uvijek predstoji, ali je kancelaru Scholzu pošlo za rukom da do sada dovoljno uspješno provede njemačku lađu kroz sva iskušenja, a da pritom ne postane omražen kao politička figura.
Bloomberg
Nakon godina pogrešne politike i sa bezbjedne udaljenosti koju samo penzija pruža, bivšoj kancelarki Angeli Merkel lako je da sa sebe zbacuje svu odgovornost i da prst optužbe upućuje samo na svog nekadašnjeg političkog partnera Vladimira Putina. Scholz nosi sav teret dok se Merkelova polako navikava na istorijsku ulogu Nevillea Chamberleina, kako će je zapamtiti evropska istorija.
Ovaj komentar ne odražava nužno mišljenje i stavove uredništva Bloomberg Adrije i njenih vlasnika.
