.webp){kind=icon}
Najviše gasa i nafte u Evropsku uniju stiglo je u 2023. godini iz Norveške i Sjedinjenih Američkih Država (SAD), koje su zamijenile nekadašnju rusku dominaciju na ovom tržištu.
Pored toga, EU je prošle godine uspjela da smanji i količinu i vrijednost uvezenih energenata u odnosu na godinu ranije. Naime, prema podacima Eurostata, vrijednost energenata u 2023. opala je za 35 odsto, dok je obim opao za 9,4 odsto.
Uvoz prirodnog gasa i nafte u EU za period od 2019. do 2023. po vrijednosti i po količini (Eurostat)
Kada je riječ o vrijednosti uvoza prirodnog gasa, ona je prošle godine smanjena za čak 52,2 odsto u odnosu na 2022. godinu, dok je obim smanjen za 16,1 odsto. Do pada vrijednosti prirodnog gasa došlo je zbog pada cijena na tržištu.
Podsjetimo, u 2022. cijena gasa na holandskoj TTF berzi dostigla je rekord od 340 evra po megavat-satu, dok se tokom prošle godine kretala između 25 i 70 evra po megavat-satu. To je drastičan pad u odnosu na vrijednosti iz 2022., što je uticalo i na pad vrijednosti uvoza prirodnog gasa u EU.
Što se tiče smanjenja obima prirodnog gasa, Eurostat navodi da to treba posmatrati u kontekstu plana smanjenja EU, gdje su se zemlje EU obavezale da će smanjiti potrošnju gasa za najmanje 15 odsto. Ovaj plan je prvobitno pokrivao period od 1. avgusta 2022. do 31. marta 2023, ali je produžen do 31. marta 2024.
I pad cijena nafte i naftnih derivata u odnosu na cijene iz 2022. doveo je do smanjenja uvezenih vrijednosti za 17,2 odsto u 2023. uz smanjenje obima od 2,8 odsto.
Prošle godine i tokom prvog, drugog i trećeg kvartala glavni dobavljači gasa i nafte za EU bili su Norveška i SAD, što se održalo i u posljednjem kvartalu.
Pročitajte više: Čijom naftom i gasom EU zamenjuje ruske?
Rusija sve niže na listi dobavljača energenata za EU
Većina uvoza nafte u EU u četvrtom kvartalu 2023. godine dolazi iz SAD-a (17 odsto), a zatim iz Norveške (13,1 odsto) i Kazahstana (9,2 odsto).
Više od polovine prirodnog gasa u gasovitom stanju dolazi iz Norveške (53,4 odsto), a slijede Alžir sa 15,9 odsto i Rusija sa 12,7 odsto. Sjedinjene Američke Države su obezbijedile skoro polovinu uvezenog tečnog prirodnog gasa (49,4 odsto), ispred Rusije (13 odsto) i Alžira (11,1 odsto).
