.webp){kind=icon}
Iako Bosna i Hercegovina bilježi porast broja novoosnovanih, inovativnih kompanija, kada je riječ o startup sceni kasnimo za regionom. Nepovoljan poslovni ambijent, komplikovane procedure osnivanja kompanija i nedostatak stranih investicija koči razvoj startup scene u BiH. Unatoč postojanju nekoliko akceleratora, inkubatora i co-working prostora koji svojim posjetiteljim nude tech-business edukaciju te brojne druge sadržaje, bez sistemske podrške, bosanskohercegovački startupi teško mogu prerasti u ozbiljne biznise. To je i razlog zašto su IT kompanije uglavnom usmjerene na outsourcing, a ne na razvijanje domaćih inovativnih proizvoda.
''Konvencionalno razmišljanje oko nerazvijene startup scene u Bosni i Hercegovini ukazuje na malo tržište, slabiju kupovnu moć i nedovoljno informacija o mogućnostima za razvoj jednog tehnološkog startupa, odnosno inovativnog domaćeg proizvoda. Ovo su apsolutno valjani razlozi, međutim postoji i drugačije sagledavanje činjeničnog stanja: onog koje je ukorijenjeno u nedostatku podrške, nedostatku znanja i iskustva, odnosno nedostatku izvora finansiranja, ali i primjera koji su uspješno izgradili kompanije na svojim tech idejama'', za Bloomberg Adriu kaže Erna Šošević, osnivačica i izvršna direktorica prve digitalne mrežne platforme za privatni sektor Bizbook, te jedna od pionirki tehnološke startup scene u BiH.
Jedini startup iz BiH koji je privukao višemilionsku stranu investiciju je mostarski startup Rolla. Privatna porodična kompanija Hellens Rock Capital i angel investitor iz Srbije su u ovaj startup investirali 1,7 miliona eura (3,4 miliona KM). Inače, Rolla je društvena aplikacija za fitness koja korisnicima omogućava praćenje fizičke aktivnosti, takmičenje i zabavu dok vježbaju, u zatvorenom i otvorenom prostoru, ali i virtualno.
Šošević pojašnjava da problem skaliranja startupa u BiH leži u tome što politička nestabilnost obeshrabruju međunarodne investicije.
''Ulaganje u startupe, pored dobrog i adaptibilnog proizvoda, zasniva se na povoljnom zakonodavstvu, nižim poreskim stopama, obezbjeđenoj infrastrukturi i postavljanjem jasnih i dostižnih ciljeva države u tom segmentu. Zbog ovih nedostataka, sve investicije u bosanskohercegovačke startupe uslovljene su izmještanjem kompanije iz Bosne i Hercegovine ili otvaranjem nove kompanije u nekoj drugoj zemlji, čime investitori obezbjeđuju plasman novca u startup ekosistem koji u svojim postavkama omogućava povoljan razvoj i rast tech kompanije u koju investiraju'', dodaje Šošević.
Facebook
Ističe da ukoliko bi se počelo raditi na uređenju i jačanju stratup ekosistema Bosne i Hercegovine, moraju se zakonski razdvojiti pojmovi ''novoosnovana kompanija'' i ''startup'', čime se startup priznaje kao inovativna kompanija koja plasira novi proizvod na tržište kojim rješava neki postojeći problem u određenim segmentima privrede i društva.
''Tim pristupom bi im bila omogućena podrška u vidu dostupnih izvora finansiranja, manjih poreza i jednostavnijih administrativnih procedura, koje bi svakom osnivaču i osnivačici startupa omogućile brži izlazak na tržište i pronalazak investitora kojima bi ova zemlja postala nova destinacija za ulaganje'', dodaje Šošević.
