Šta donose izmjene zakona o IRB-u, bankama i platnom prometu u RS

Pred poslanike Narodne skupštine Republike Srpske (RS), na sjednicu koja je počela u utorak, po hitnom postupku stigle su izmjene tri zakona kojima se uvode novine u poslovanju finansijskog sektora u tom entitetu.

Iz Vlade RS tvrde da se jača finansijska ponuda i poboljšava platni promet, ali postoje i drugi razlozi za izmjenu zakona, a to je pokušaj prevazilaženja problema koji su se javili proširenjem sankcija Sjedinjenih Američkih Država (SAD) na određena fizička i pravna lica u Republici Srpskoj.

Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o Investiciono-razvojnoj banci Republike Srpske

Ovim zakonom proširuje se djelokrug rada Investiciono-razvojne banke RS, tako da Banka može da obavlja poslove primanja novčanih depozita i platni promet. Ostale izmjene i dopune Zakona prate ovo predloženo rješenje, tako da Banka osniva poseban organizacioni dio koji će poslovati u skladu sa propisima iz oblasti bankarstva.

Nadzor nad obavljanjem djelatnosti Banke vrši Agencija za bankarstvo RS.

"Kroz gotovo 18 godina poslovanja Investiciono-razvojne banke javila se potreba za dodatnim upotpunjavanjem finansijske ponude Banke rukovodeći se, pored ostalog, i aktuelnom praksom većine razvojnih banaka u regiji i šire, te je stoga bilo potrebno izvršiti izmjene i dopune Zakona o Investiciono-razvojnoj banci", ističu u Vladi.

Dodaju da je, u uslovima evidentnih globalnih geostrateških i ekonomskih poremećaja, a s ciljem povećanja efikasnosti u odvijanju platnih sistema u RS i postizanja bolje pokrivenosti ovim uslugama domaće privrede i stanovništva, predloženo donošenje ovog zakona po hitnom postupku.

Zakon o dopuni Zakona o bankama Republike Srpske

Prijedlogom ovog zakona propisano je da, pored poslovnih komercijalnih banaka, IRB može obavljati poslove primanja novčanih depozita ili drugih povratnih sredstava. Kao razlog za donošenje ovog zakona Vlada je navela potrebu usklađivanja s navedenim izmjenama i dopunama Zakona o IRB-u.

"Ističemo da se razvojne i druge specijalizovane bankarske organizacije u svijetu bave određenim bankarskim poslovima, a koji su od značaja za društveni i privredni razvoj, posebno ako su ti poslovi vezani za pojedine tržišne niše koje nije zadovoljio komercijalni bankarski sektor. Na taj način nacionalne razvojne banke ne konkurišu poslovnom bankarstvu već, premošćavajući jazove između ponude i tražnje za određenim bankarskim uslugama, čine integralni dio cjelovite ponude bankarskih usluga", navode iz Vlade u obrazloženju zakona.

Konvertibilna marka - KM (Centralna banka BiH)

 

Primanje depozita, kao tradicionalni bankarski posao, ističu, bitna je pretpostavka kvalitetnog pružanja i drugih bankarskih usluga poput usluga platnog prometa. "Otvaranje tržišta platnih usluga i za druge učesnike biće omogućeno daljnjom modernizacijom zakona kojim se uređuje platni promet".

Zakon ide po hitnom postupku, kažu u Vladi, jer je uočen dugogodišnji trend povlačenja filijala banaka iz slabije razvijenih područja, kao i promjene strategija komercijalnih banaka u pogledu pružanja usluga pojedinim privrednim sektorima.

"Nužno je obezbijediti pružanje usluga platnog prometa, kao krvotoka privrednog života, onim tržišnim nišama za koje ne postoji interesovanje komercijalnih banaka. U tom smislu predloženo je proširivanje djelatnosti IRBRS koje ima za cilj premošćavanje utvrđenog jaza između ponude i tražnje za platnim uslugama", navode u Vladi.

Zakon o dopuni Zakona o unutrašnjem platnom prometu

Ovim prijedlogom proširuje se krug pravnih lica koja, pored ovlašćenih organizacija za obavljanje poslova platnog prometa, mogu da pružaju ovu vrstu usluga, a to su: društva za izdavanje elektronskog novca i mikrokreditna društva i IRB.

Zakon o elektronskom novcu donesen je u decembru 2023. godine, a stupio je na snagu u junu 2024. godine, čija potpuna primjena se očekuje krajem 2024. godine donošenjem podzakonskih akata. "Stvaraju se pravne pretpostavke za uvođenje novih platnih usluga u formi plaćanja elektronskim novcem, koje pored banaka mogu obavljati mikrokreditna društva i društva za izdavanje elektronskog novca, čime se pozitivno utiče na konkurenciju u oblasti platnih usluga, a time i podstiče efikasnije i jeftinije pružanje tih usluga", navode u Vladi.

Takođe, zakonom je predviđeno da poslove platnog prometa može obavljati i IRB, a u Vladi to pravdaju smanjenom bankarskom aktivnošću u malim, nerazvijenim, opštinama.

Šta je pozadina

Ono što u obrazloženjima tri zakonska rješenja Vlada ne spominje, ali uveliko javno o tome govore predstavnici vlasti, jeste da se izmjenama zakona pokušava prevazići problem zatvaranja računa fizičkim i pravim licima u RS u komercijalnim bankama.

Naime, banke su licima koja su stavljena na američku "crnu listu" počele da zatvaraju račune, što dovodi u pitanje poslovanje više kompanija i isplatu plata za više stotina radnika u tim kompanijama.

Kancelarija za kontrolu strane imovine Ministarstva finansija SAD-a (OFAC) proširila je 18. juna ove godine listu pravnih i fizičkih lica u Bosni i Hercegovini (BiH) kojima uvodi sankcije. Sankcije su uvedene mreži od dva pojedinca i sedam kompanija koji, prema navodima OFAC, predstavljaju značajan izvor prihoda za predsjednika RS Milorada Dodika i njegovu porodicu, koji su već pod američkim sankcijama.

Infinity (Facebok page)

 

Na listu su dodate kompanije Infinity International Group Banja Luka te njene članice Prointer ITSS, Kaldera Company, Infinity Media, K-2 Audio Services i Una World Network. Pored toga, na sankcionu listu je stavljena i kompanija Sirius 2010 Banja Luka, te dva lica povezana s navedenim kompanijama Đorđe Đurić i Milenko Čičić.

Iz OFAC-a su poručili da se finansijske institucije i druga lica koja se upuste u određene transakcije ili aktivnosti sa sankcionisanim kompanijama i pojedincima, mogu izložiti sankcijama.

Podsjećamo, još ranije, tokom marta ove godine počelo je zatvaranje računa u bankama licima iz BiH koja su ranije stavljena na listu OFAC. Tada je Vlada RS reagovala izmjenama Zakona o radu kako bi prevazišla problem isplate plata fizičkim licima kojima su zbog američkih sankcija zatvoreni računi u bankama. Propisano je da poslodavci mogu radnicima da isplaćuju platu i druga lična primanja u gotovom novcu u slučaju kada je radniku onemogućena isplata putem tekućeg računa.

Novim setom izmjena zakona pokušava se riješiti problem kada je pravnim licima zatvoren račun. Prijedlozi zakona koje je juče usvojila Vlada treba da budu razmatrani i u Narodnoj skupštini Republike Srpske, na sjednici koja je počela danas.

Trenutno nema komentara za vijest. Ostavite prvi komentar...

Ostavi komentar