Vlada Republike Srpske (RS) usvojila je danas izmjene i dopune tri zakona u namjeri da omogući nastavak poslovanja kompanijama kojima banke zatvaraju račune jer su se našle pod sankcijama Sjedinjenih Američkih Država (SAD).
Predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković sazvao je posebnu sjednicu Vlade na čijem su dnevnom redu bile svega tri tačke i to Prijedlog zakona o dopuni Zakona o bankama RS, Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Investiciono-razvojnoj banci (IRB) RS i Prijedlog zakona o dopuni Zakona o unutrašnjem platnom prometu.
Sva tri prijedloga stavljena su na dnevni red Vlade i utvrđena su po hitnom postupku.
IRB će obavljati platni promet
Vlada je utvrdila Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Investiciono-razvojnoj banci, kojim su proširene djelatnosti te banke tako da, pored već propisanih djelatnosti, može obavljati i djelatnosti primanja novčanih depozita i obavljanje platnog prometa.
Kao razlog za dopunu Zakona o bankama naveli su potrebu usklađivanja sa Zakonom o IRB-u. Zakonom se predlaže da pored poslovnih komercijalnih banaka i IRB može obavljati poslove primanja novčanih depozita ili drugih povratnih sredstava, i to u skladu s ovlašćenjem za obavljanje tih poslova utvrđenim zakonom kojim se uređuju njeno osnivanje, pravni status i djelatnost.
"Imajući u vidu da su se uslovi na finansijskom tržištu znatno izmijenili od osnivanja IRB-a, bilo je neophodno izvršiti strateško prilagođavanje poslovanja IRB-a razvojnim ciljevima Republike Srpske, a ta pitanja su bila razmatrana u okviru Projekta Svjetske banke - Jačanje bankarskog sektora, koji je realizovan u periodu od 2018. do 2021. godine", navode u Vladi.
Takođe, Vlada Republike Srpske utvrdila je i Prijedlog zakona o dopuni Zakona o unutrašnjem platnom prometu kojim je predviđeno da poslove platnog prometa može obavljati i IRB u skladu sa ovlašćenjem za pružanje tih usluga utvrđenim zakonom kojim se uređuju njeno osnivanje, pravni status i djelatnost.
Upućeni izvori potvrdili su za Bloomberg Adriju da se izmjene rade kako bi sankcionisane firme mogle da posluju preko računa u IRB-u.
Naime, Kancelarija za kontrolu strane imovine Ministarstva finansija SAD-a (OFAC) proširila je 18. juna ove godine listu pravnih i fizičkih lica u Bosni i Hercegovini (BiH) kojima uvodi sankcije. Sankcije su uvedene mreži od dva pojedinca i sedam kompanija koji, prema navodima OFAC, predstavljaju značajan izvor prihoda za predsjednika RS Milorada Dodika i njegovu porodicu, koji su već pod američkim sankcijama.
Na listu su dodate kompanije Infinity International Group Banja Luka te njene članice Prointer ITSS, Kaldera Company, Infinity Media, K-2 Audio Services i Una World Network. Pored toga, na sankcionu listu je stavljena i kompanija Sirius 2010 Banja Luka, te dva lica povezana s navedenim kompanijama Đorđe Đurić i Milenko Čičić.
Iz OFAC-a su poručili da se finansijske institucije i druga lica koja se upuste u određene transakcije ili aktivnosti sa sankcionisanim kompanijama i pojedincima, mogu izložiti sankcijama.
"Zabranjeno je davanje bilo kakvih doprinosa ili pružanje sredstava, dobara ili usluga od sankcionisanog lica, za njega ili u korist bilo kojeg sankcionisanog lica, ili primanje bilo kakvih sredstava, dobara ili usluga od bilo kojeg takvog lica", naglasili su u OFAC.
To se dalje reflektuje na način da strani partneri moraju da prekinu saradnju sa sankcionisanim kompanijama, kao i da im domaće banke gase račune, o čemu su u grupaciji Infinity već obaviješteni. Navedene kompanije zapošljavaju više od 800 radnika koji se nalaze u nezavidnom položaju.
Infinity International Group više neće postojati u trenutnom obliku, njen vlasnik Đorđe Đurić odlučio je da napusti kompaniju i Bosnu i Hercegovinu. Trenutno je 20 menadžera iz tog društva zainteresovano da preuzme biznis, a udio će biti ponuđen i radnicima, kako bi se očuvalo poslovanje, rekao je, između ostalog, Bojan Vujić, predsjednik Uprave Infinity International Group, prošle sedmice.
Vujić je istakao da očekuje da im banke koje posluju u BiH ugase račune u 10-15-20 dana, u zavisnosti od banke, te da su ih povodom toga već kontaktirali. Istakao je da domaće banke brže reaguju na američke sankcije od samih američkih kompanija koje su takođe iznenađene sankcijama i obavijestile su ih da s njima mogu da rade do 14. avgusta, prema pravilima OFAC-a.
Više:
Infinity žele da preuzmu radnici, banke već rade na gašenju računa
Banke zatvaraju račune sankcionisanim osobama u BiH, fizička i pravna lica u problemu
Podsjećamo, tokom marta ove godine počelo je zatvaranje računa u bankama licima iz BiH koja su ranije stavljena na listu OFAC. Tada je Vlada RS reagovala izmjenama Zakona o radu kako bi prevazišla problem isplate plata fizičkim licima kojima su zbog američkih sankcija zatvoreni računi u bankama. Propisano je da poslodavci mogu radnicima da isplaćuju platu i druga lična primanja u gotovom novcu u slučaju kada je radniku onemogućena isplata putem tekućeg računa.
Novim setom izmjena zakona pokušava se riješiti problem kada je pravnim licima zatvoren račun. Prijedlozi zakona koje je danas usvojila Vlada treba da budu razmatrani i u Narodnoj skupštini Republike Srpske, što se očekuje uskoro.
Na listi OFAC su ukupno 53 pravna i fizička lica iz Bosne i Hercegovine.
U aprilu ove godine s liste je skinuta kompanija Integral Inženjering iz Laktaša, kao i njen vlasnik Slobodan Stanković, koji je preminuo u februaru 2023. godine.