Evropske cijene prirodnog gasa nastavile su da budu niže zbog sve blažih zimskih vremenskih uslova, koji i dalje ograničavaju potražnju za energentima. U trećem tromjesečju 2025, prosječna TTF cijena iznosila je 32,9 evra po megavat-satu, što predstavlja pad u odnosu na 35,6 evra po megavat-satu u istom periodu 2024. godine.
Smanjenje je rezultat slabije industrijske potražnje, ubrzanog punjenja evropskih skladišnih kapaciteta, kao i neutralisanja uticaja azijske konkurencije za tečni prirodni gas (LNG).
Uprkos tome, prosečna cijena za period od januara do septembra ove godine iznosila je 38,9 evra po megavat-satu, u odnosu na 31,7 evra po megavat-satu u istom periodu lane, što odražava trajne geopolitičke napetosti.
Dok tržišni učesnici procjenjuju uticaj usporenih LNG tokova na ravnotežu snabdijevanja u EU, uvoz tečnog prirodnog gasa u ključne luke sjeverozapadne Evrope i Italije bilježi mali pad u decembru. Iako blagi vremenski uslovi smanjuju potražnju za grijanjem, električna energija iz obnovljivih izvora ima sve veći udio, ali potreba da Evropa i dalje obezbijedi stabilne tokove energenata održava cijene u relativno uskom rasponu.
Evropska tržišta gasa ponovo su pod pritiskom pada cijena, pri čemu su referentni holandski terminski ugovori za isporuku narednog mjeseca pali na 26,76 evra po megavat-satu, što je najniži nivo od maja 2024. godine. To se dešava jer ponuda nadmašuje potražnju i privremeno ublažava strukturne zabrinutosti.
Nakon minimalnog rasta prethodnih dana, cijene su se povukle i zadržale blizu najnižih nivoa u posljednjih 19 mjeseci. Djeluje da Evropa ove godine uspješno prolazi kroz sezonu grijanja zahvaljujući stabilnim isporukama tečnog prirodnog gasa i dotoku gasa iz norveških gasovoda, iako je dinamika isporuka LNG-a u posljednje vrijeme usporila.
Pad referentnih cijena prirodnog gasa odražava snažan priliv tečnog prirodnog gasa, stabilne tokove gasa iz norveških gasovoda, kao i blage i vjetrovite vremenske uslove koji značajno pogoduju proizvodnji električne energije iz vjetra. Evropski uvoz LNG-a dostigao je 101,38 miliona tona u prvih deset mjeseci 2025, što je povećanje od 16,75 miliona tona na godišnjem nivou, pri čemu ne treba zanemariti da su topliji uslovi u Kini oslobodili dodatne pošiljke za evropska tržišta. Takođe, važno je istaći širenje kapaciteta za ukapljivanje gasa u SAD, kao i značajan rast evropskog uvoza upravo američkog gasa.
Međutim, ispod prividne stabilnosti i dalje postoje značajne ranjivosti. Skladišta gasa u EU popunjena su 71,6 odsto, što je ispod prošlogodišnjeg nivoa i gotovo 10 procentnih poena ispod istorijskog prosjeka - to ostavlja prostor za rizik rasta cijena. Naravno, hladna zima, u kombinaciji sa slabijom proizvodnjom iz obnovljivih izvora i poremećajima u snabdijevanju, mogla bi da dovede do rasta cijena gasa za više od 30 odsto u odnosu na trenutne nivoe, ali se iz današnje perspektive to čini malo vjerovatnim.
Rast potražnje Ukrajine za električnom energijom i gasom vjerovatno će tokom zimskog perioda stvoriti dodatni pritisak na rast cijena na tržištima EU. Naime, intenzivirani ruski napadi na ukrajinsku energetsku infrastrukturu već su doveli do udvostručenja uvoza električne energije u Ukrajinu u oktobru, na 360 gigavat-sati u odnosu na prošlu godinu.
Strukturni izazovi tržišta prevazilaze trenutne zabrinutosti u vezi sa snabdijevanjem prirodnim gasom ove zime, uslijed očekivanog rasta potražnje za električnom energijom i činjenice da se ona i dalje u značajnoj mjeri proizvodi u gasnim elektranama, naročito u Njemačkoj.
Ako se ne pronađe zamjena za proizvodnju električne energije iz nuklearnih elektrana koje će biti ugašene, onda će gasne elektrane morati da ostanu u punoj funkciji i u narednim godinama. Podsjećamo da problem nije u proizvodnji, već u distributivnoj infrastrukturi, koja predstavlja usko grlo energetske tranzicije, kao i u dugotrajnoj izgradnji sistema koja bi mogla da potraje najmanje do 2030. godine.
Potreba za obezbjeđivanjem dovoljnih zaliha nastaviće da privlači LNG tokom ove zime, naročito imajući u vidu da su zalihe gasa, ipak, nešto ispod uobičajenih nivoa za ovo doba godine. Stoga, iako je moguć scenario umerenog rasta cijena u prvom tromjesečju 2026. godine, ukupan sentiment ostaje negativan zbog rastuće globalne ponude.
Prema trenutnim prognozama i tržišnim uslovima, zima bi trebalo da bude relativno mirna, uz mogućnost umjerenog rasta cijena u prvom tromjesečju 2026. ukoliko dođe do nepredviđenih poremećaja. Očekivanja analitičara Bloomberg Adrije za cijenu prirodnog gasa na evropskom tržištu u 2026. godini kreću se u rasponu od 30 do 35 evra po megavat-satu, uslijed slabije potražnje, tranzicije ka obnovljivim izvorima energije i činjenice da globalno zagrijevanje smanjuje potrebu za grijanjem.
