.webp){kind=icon}
Prof. Stevan Aleksić je priznati srpski vizuelni umetnik, redovni profesor na Fakultetu savremenih umjetnosti u Beogradu, sa skoro 20 godina akademskog iskustva. U svom stvaralastvu sarađivao je sa najznačajnijim jugoslovenskim i srpskim scenografima.
Pored scenografije i prostornog koncept-arta za film, već dugo se uspešno bavi ilustrovanjem filmskih plakata koji odišu estetikom stare škole. Drži se svoje „retro” vizije u sublimaciji sa modernim pristupom, koji digitalna era pruža. Do sada je ilustrovao preko 200 filmskih plakata.
On kaže da je za svjetski uspeh u bilo kojoj stvaralačkoj umetnosti, osim talenta potrebna i sreća. Ali, i da je važno da umjetnik pravovremeno odredi koja je njegova niša, šta je to što ga izdvaja iz mase. On vjeruje da ima poslovnih opcija za one koji imaju izgrađen lični pečat u svojoj grani umjetnosti i da se može lijepo zarađivati i živjeti od umjetnosti i dizajna, čak i iz fotelje u Srbiji.
“Prije dvije godine nacrtao sam plakate za dva kultna naslova “Kikbokser” (1989) i “Lavlje srce” (1990). Postavio sam ih na društvene mreže. Ubrzo Jean-Claude Van Damm (JCVD) je primjetio ilustracije, te ih je istog dana podelio na svojoj oficijelnoj Fejsbuk stranici i zahvalio mi se. Ilustracije su postale viralne, jer njega prati preko 30 miliona pratilaca. Nekoliko dana nakon njegove objave, kontaktirala me je njemačka distributerska kompanija “Retro Gold 63”, koja ima prava na njegove filmove. Pitali su me da li bih bio zainteresovan da za njih počnem da ilustrujem omote za filmove Van Damma, ali i drugih akcionih super-zvijezda,” objašnjava svoj put ka uspehu prof. Aleksić.
On objašnjava da proces rada podrazumijeva komentare od strane samog glumca preko njegovog PR tima na ponuđene ilustracije i da je samo u saradnji sa ovom kompanijom ilustrovao omote za 30 poznatih akcionih filmova, koji su ostavili traga tokom osamdesetih i devedesetih godina prošlog vijeka. “Posao crtanja omota u koje će biti zapakovani Blu-Ray diskovi sa blistavom HD slikom i poslati na adrese velikog broja kolekcionara širom Evrope i Amerike, jeste prava poslastica,” ističe on, i dodaje da je ponosan na činjenicu da je jedini umjetnik sa prostora Balkana, koji ilustruje omote filmova za inostrano tržište te da su sva izdanja filmova za koje je ilustrovao omote prodata u rekordnom roku.
A put ka ilustraciji samih filmskih postera za holivudsku produkciju išao je, kaže, preko distributerske kuće MegaCom Film (MCF) – ekskluzivnog zastupnika holivudskog studija Disney i Disney brenda Pixar (studija za animaciju). Odabran je u grupu od deset svjetskih umjetnika, koji su ilustrovali plakate odbrojavanja do premijere animiranog filma „Baz Svetlosni” (2022) kompanije Disney, širom planete.
“Filmski posteri su ključni element filmske industrije, oni su glavni marketinški alat, koji privlači publiku i stvara interesovanje za filmove” objašnjava Prof.Aleksić.
Cijene među kolekcionarima na svjetskom tržištu filmskih postera dostižu i do 700,000 dolara.
Preko dvadeset Aleksićevih ilustrovanih plakata za holivudske filmove nalazi se na svjetskoj riznici alternativnih, ilustrovanih filmskih plakata Alternative Movie Posters – AMP, na čijim je takmičenjima do sada osvojio dvije nagrade. Treće mjesto na svetskoj top listi za plakat “Terminator 2/Sudnji dan” filma koji je osvijio 3 nagrade “Oscar” u kome glavnu ulogu igra Arnold Švarceneger, a drugu nagradu Prof. Aleksić je osvojio za plakat filma “Lionheart”/ “Lavlje srce” sa JCVD u glavnoj ulozi.
Foto: Courtesy of: Stevan Aleksić
“Proces ilustrovanja jednog filmskog plakata, iziskuje, prvenstveno stručnost, u oblasti u kojoj se stvara, kao i širok pogled,” objašnjava Prof.Stevan Aleksić. “Mora se mnogo čitati, mnogo filmova pročešljati kada je istorija kinematografije u pitanju, mora se osmatrati, beležiti, skicirati, fotografisati, snimati, pa formirati svoje vizuelne arhive.
Kaže da i dalje primjenjuje "starinski pristup", koji naziva arheološko iskopavanje, direktno na terenu. “To podrazumijeva posjete bibliotekama, antikvarnicama, zaboravljenim skladištima i knjigama i časopisima iz davnih vremena kao i konsultacije sa drugim stručnjacima. Pojavom interneta, mladim generacijama olakšan je i ubrzan put do informacija, ali da li su one kompletne, ispravne?”, otvara aktuelnu temu Prof. Aleksić.
Prednosti i mane korišćenja AI u umjetnosti
U vezi sa još jednom aktuelnom temom: upotreba AI u grafičkom dizajnu, Aleksić ima veoma izražen stav: “AI aplikacije funkcionišu tako što im zadate zadatak kroz tekstualne komande, i date im nekoliko fotografija sa interneta. One formiraju imidž, vrlo surovo, sirovo, plastično i bez duše. AI je perfektna alatka za manipulaciju, AI će stvoriti željeni prizor, koji često neće biti istinit, već montaža događaja sa odabranim karakterima. AI je opasna baš zato jer je dostupna svima, pa tako i onima koji je zloupotrebljavaju u razne svrhe. U umjetnosti pak, AI je slobodno ću reći instrument za podvalu.”
Upravo zato, objašnjava on, velike kompanije, sajtovi, zastupnici raznih umjetnika, uvele su detaljne provere radova, kako bi se tačno došlo do saznanja da li je ilustracija nastala tako što je umetnik uložio vreme i talenat, ručno crtao ili pak digitalnom tablom i olovkom, ili je koristio AI. “Da bi se očuvala autentičnost, važan je lični pečat koji se dugo gradio, usavršavao mukotrpnim radom, školovanjem na prestižnim fakultetima. Umjetničko oko, promisao, dušu, talenat, i ruku koja sprovodi, ne može i nikada neće zamijeniti AI”, vjeruje prof. Aleksić.
Pored toga što je profesor, scenograf i ilustrator, Aleksić se dugo bavi i kreativnim pisanjem. Priprema svoju prvu zbirku priča o djetinjstvu u zemlji koje više nema, o osamdesetim godinama prošlog vijeka u Jugoslaviji i produktima toga vremena i ljudima koji su ga obilježili.
Foto: Courtesy of: Stevan Aleksić
Biznis perspektive filmskih postera:
Marketing i promocija: Posteri pomažu u stvaranju potrošačke svijesti i vidljivosti za film. Posteri su prvi kontakt između filma i potencijalne publike. Dobro dizajniran poster može uspostaviti brend filma, prenoseći njegov žanr, ton i kvalitet, što može privući ciljne gledaoce.
Angažovanje publike i prodaja ulaznica: Zanimljiv poster može izazvati radoznalost kao i druge emocije i veze, samim tim generisati interesovanje i direktno utiče na broj prodatih karata. Sav promotivni material, sa posterima na vrhuncu ključni su za uspešnu premijeru filma.
Prodaja suvenira: Posteri sami po sebi mogu biti prodavani kao suveniri. Mogu postati kolekcionarski predmeti, posebno za popularne ili kultne filmove, naročito ako su potpisani od strane glumaca. Ovim putem oni postaju ne samo dodatni izvor prihoda nego drže vrednost garantujući dugoročni prihod.
Osvajanje tržišta: Kroz globalizaciju i popularnost drustvenih mreža posteri se promovišu na mnogim platformama. Dovodeći do toga da filmovi prodru na različita tržišta, privlačeći raznoliku publiku.
Prilike za posao i saradnju: Kreacija postera generiše potražnju za grafičkim dizajnom i marketinškim uslugama, doprinoseći razvoju tržišne ekonomije. Takođe imaju i kreativan doprinos jer za nastanak vrhunskog postera, koji vjerno prikazuje film, potrebna je bezprekorna saradnja između umjetnika, dizajnera i producenta.
Investicije: Efektivni marketing, uključujući postere, osigurava dobar povrat investicije za filmske studije i producente. Generisanjem ranog interesovanja, posteri mogu pomoći u smanjenju finansijskog rizika povezanog sa produkcijom i distribucijom filma.
Uticaj na opštu kulturu: Većina kultnih svjetskih filmova je prepoznatljiva po njihovom posteru. Određene boje, figure, i ostale karakteristike postera postanu glavna asocijacija na neki film. Na primjer poster za film "E.T. vanzemaljac" sa E.T.-jem i Eliotom kako se dodiruju prstima na noćnom nebu, postao simbol topline i prijateljstva.
