Inflacija u evro zoni, cijena voća i povrća, cijena energenata i cijena primarnih poljoprivrednih proizvoda na svjetskom tržištu naveli su Narodnu banku Srbije (NBS) da revidira prognozu prosječne inflacije u Srbiji za 2022. godinu na 9,2 odsto, sa prethodno očekivanih 6,4 odsto.
Inflacija u Srbiji će međugodišnje porasti oko osam odsto na kraju 2022. godine kao rezultat ovih kretanja, do kojih je u najvećoj meri došlo zbog rata u Ukrajini. Prema prethodnim projekcijama NBS, inflacija je na kraju godine trebala da bude pet odsto. Pred toga, na gornjem kraju projekcije, NBS vidi međugodišnju inflaciju na 10,5 odsto u junu ili julu.
Govoreći pred novinarima poslije objave izvještaja, guvernerka NBS Jorgovanka Tabaković posebno je istakla uticaj uvozne inflacije na inflaciju u Srbiji. Uvozna inflacija predstavlja rast cijena proizvoda koje jedna država direktno uvozi te skuplji proizvodi iz uvoza mogu povećati cijene u Srbiji.
Kao država čiji je najveći ekonomski partner Evropska unija, ekonomska kretanja i očekivanja u evro zoni značajno utiču na projekcije rasta u Srbiji posebno zbog spoljne trgovine. Pored toga, najveći broj investicija u Srbiju dolazi iz EU, a neizvjesnost navodi investitore da sačekaju sa ulaganjima.
NBS je precizirala, u Izveštaju o inflaciji objavljenom u srijedu, da su pored visokih cijena energenata, visoke cijene žitarica, uljarica, mlijeka, šećera, metala kao industrijskih sirovina, ono što uzrokuje veće troškove za proizvođače koji se zatim prelijevaju i na cijene proizvoda.
Međutim, prema projekcijama, postoji i psihološki uzrok inflacije jer se gomilaju velike zalihe proizvoda u svijetu zbog nesigurnosti u pogledu budućnosti ekonomskih aktivnosti. Pored toga, inflatorni pritisci dolaze i od fiskalne politike kojom su države za vrijeme pandemije davale dodatnu podršku građanima, slabljenjem efekata virusa Kovid 19 na svjetskom nivou, kao i od rasta zarada u privatnom sektoru.
Pretpostavke NBS o oporavku naredne godine uzimaju u obzir da neće doći do dodatne eskalacija rata u Ukrajini te da neće biti novih problema sa snabdijevanjem energentima i poljoprivrednim proizvodima.
Izvještaj NBS je objavljen pošto je Međunarodni monetarni fond (MMF) revidirao inflaciju u evro zoni sa tri odsto na 5,3 odsto. Pored toga, Evropska centralna banka (ECB) upozorila je da bi inflacija u evro zoni mogla da iznosi čak 7,1 odsto u najgorem slučaju.