Centralni informacioni sistem u oblasti ugostiteljstva u Republici Srpskoj, čije se uspostavljanje očekuje, trebalo bi da riješi probleme u evidenciji ugostitelja, u prijavi i odjavi gostiju i da u konačnici da tačne podatke o broju turista, kao i da poveća prihode od boravišne takse.
Vlada Republike Srpske utvrdila je u četvrtak, 7. septembra, Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o ugostiteljstvu, kojim se uspostavlja Centralni informacioni sistem u oblasti ugostiteljstva u RS.
Pomenuti sistem će da sadrži sve relevantne podatke o pružaocima usluge smještaja, objektima za smještaj i gostima. Preko sistema biće vršena evidencija ugostitelja i gostiju te drugi podaci proistekli iz obavljanja ugostiteljske, odnosno turističke djelatnosti.
"Sistem elektronske prijave pojednostavljuje prijavu i odjavu domaćih i stranih turista, evidenciju uplaćenih boravišnih taksi, smanjuje broj administrativnih procedura i olakšava poslovanje ugostiteljima, a turistima obezbjeđuje viši kvalitet usluga, smještaj u legalnim ugostiteljskim objektima", navode u Vladi RS.
Pored navedenog, sistem institucijama i organima uprave donosi unapređenje statističkog praćenja turističkog prometa i analizu i uvid u bazu podataka o smještajnim objektima i pružaocima usluga i čini efikasniji sistem naplate boravišnih taksi, odnosno suzbijanje sive ekonomije i unapređenje konkurentnosti.
Radić: Apeli turističkih organizacija traju godinama
Rukovodilac Sektora za promociju turizma Turističke organizacije Republike Srpske Marko Radić za Bloomberg Adriju kaže da su problem prijave i odjave gostiju, te naplata i uplata boravišne takse nešto sa čim se lokalne turističke organizacije, kroz apele nadležnim, bore od svog osnivanja.
"Osnovni budžet koji imaju turističke organizacije za promociju i razvoj turizma u svojim lokalnim zajednicama, u najvećoj mjeri je zavisan upravo od priliva boravišne takse, dok grantovi iz budžeta opštine ili grada pokrivaju plate i naknade zaposlenih", objašnjava Radić.
Prošla 2022. godina je po statistici i prijavi gostiju u RS bila rekordna, sa preko milion registrovanih noćenja, ali je iskorištenost smještajnih kapaciteta bila manja od 20 odsto.
Radić ističe da, ako bi statistika bila istinita, to predstavlja nemoguću matematiku za pozitivno poslovanje smještajnih objekata kategorije kao što su hoteli ili moteli.
"S druge strane, i ova štura statistika i prijava gostiju na bazi dobre volje ne uzima u obzir dolaske i noćenja koja su ostvarena u privatnom smještaju kategorije apartmani, kuće za odmor i sobe za iznajmljivanje, tako da s pravom možemo računati da je stvarni promet osoba minimalno 3-4 puta veći od prijavljenog", naglašava Radić.
Dodaje da će se sistemom bolje evidentirati i kontrolisati dolazak turista i broj noćenja u Republici Srpskoj u toku godine, pored bolje uvezanosti ministarstva, republičke i lokalne turističke organizacije s pružaocima usluga smještaja.
"Ova platforma doprinijeće boljem obračunu, ali i kontroli naplate boravišne takse, manjim administrativnim procedurama za poslovanje ugostitelja, boljoj obradi i analizi podataka o dolascima turista, te boljoj sveukupnoj statistici turističkih kretanja koja će se moći upotrijebiti u kvalitetne marketinške svrhe", poručuje Radić.
Kategorizacija i seoski turizam
Takođe, predloženim zakonom definiše se pojam "ugostiteljske usluge", kojim se omogućava ugostiteljima da, u slučaju kada gost koristi više usluga u istom ugostiteljskom objektu, po okončanju pružanja usluga, gostu izdaju jedan propisan račun za sve pružene usluge.
Utvrđenim zakonom predviđeno je da jedinice lokalne samouprave, na čijoj teritoriji se ugostiteljski objekat nalazi, vrše kategorizaciju hostela i objekata seoskog turizma.
"Naime, imajući u vidu da je seoski turizam jedna od vodećih grana razvoja turističkog sektora, neophodno je da se postignu određeni standardi u pružanju tih usluga i time postigne bolja ponuda u ovoj oblasti", naglašavaju u Vladi.
Radić dodaje da je veoma važno da zakon predviđa i da će jedinice lokalne uprave i samouprave vršiti kategorizaciju objekata seoskog turizma.
"S tim u vezi je neophodno napraviti razliku pružalaca usluga u ruralnom području, odnosno jasno razdvojiti agroturizam, tj. seoska poljoprivredna gazdinstva od iznajmljivanja vikendica u sličnom području i pri registraciji, ali i pri potencijalnoj kategorizaciji objekata", poručuje Radić.
Više:
Susjedi najčešći gosti u RS-u, Turkish Airlines mogući joker
Planina koja ne spava ni ljeti, rekordna sezona i spektakularne manifestacije
Turizam u BiH se oporavlja, dolasci rastu iz mjeseca u mjesec
Turisti iz Južne Koreje se vraćaju u R. Srpsku nakon pandemije
Stranci hrle u BiH, rast broja dolazaka Japanaca u RS i Arapa u FBiH
Takođe, s ciljem daljnjeg povećanja broja pružalaca usluga na selu u objektu seoskog turizma, zakonom je ukinuto ograničenje po pitanju broja gostiju kojima se istovremeno mogu pružati usluge smještaja, odnosno ishrane i pića.
Nacrtom zakona se mijenjaju uslovi za obavljanje ugostiteljske djelatnosti u ugostiteljskim objektima vrste: apartman, kuća za odmor i soba za iznajmljivanje. Predloženim zakonskim rješenjem predviđa se da fizička lica, koja nisu registrovana kod nadležnog organa jedinice lokalne samouprave, obavljaju ugostiteljske usluge u jednom objektu koji je u njihovom vlasništvu.
Dosadašnjim zakonskim rješenjem se dozvoljavalo da predmetni ugostitelji obavljaju ugostiteljske usluge u apartmanima, kućama za odmor ili sobama za iznajmljivanje koji su u njihovom vlasništvu ili u vlasništvu njihovog bračnog ili vanbračnog partnera, krvnih srodnika u pravoj liniji do trećeg stepena srodstva ili u pobočnoj liniji do drugog stepena srodstva.
Takođe, Nacrtom zakona se smanjuje smještajni kapacitet ugostitelja koji pružaju usluge smještaja, ishrane i pića u apartmanima, kućama za odmor i sobama za iznajmljivanje, tako da se predviđa da je maksimalan smještajni kapacitet četiri smještajne jedinice, odnosno osam kreveta. Ovom zakonskom normom nastoji se da se smanji zona sive ekonomije u oblasti ugostiteljstva i da se posredno poboljša položaj hotela, motela i pansiona na tržištu.