.webp){kind=icon}
Američke banke položile su stres test Federalnih rezervi sa visokim ocjenama, ali zvaničnici te institucije sada slijede korake kolega iz Evropske centralne banke i najavljuju da polaganje ovog testa neće više biti tako jednostavno.
Vodeće banke sa Wall Streeta mogle bi se suočiti sa višim kapitalnim zahtjevima, nakon što je potpredsjednik Feda Michael Barr najavio strože propise. To znači da će i za banke sa aktivom od 100 milijardi dolara važiti kapitalni zahtjevi koji sada važe za institucije sa aktivom od 700 milijardi dolara.
Najave dolaze nakon što su američke banke uspješno prošle stres testove kojima se mjeri sposobnost banaka da izdrže šokove na tržištu, pa samim tim i nivo kapitala koji se od banaka zahtijeva.
"Dakle, mnogo manje naglasak na individualnom upravljanju rizikom, jer, da se mi razumijemo, banke upravljaju rizikom i tu je osnovna ta veza između profita i rizika. Naravno, veći je profit kad je veći preuzeti rizik. Ideja regulatora je upravo da ograniči banke. Ipak, u preuzimanju tog rizika, u procesu individualne procjene, znači da se drže nekih standardnih uobičajenih bankarskih kriterija. I da to bude obaveza na neki način", kaže Zoran Grubišić sa Beogradske bankarske akademije.
Fed zauzima sličnu poziciju kao evropski regulatori, koji su u junu poručili bankama da lagana vožnja tokom ranih stres testova ove godine može postati nešto truckavija nakon runde koja se završava krajem jula. ECB je tada poručila zajmodavcima koji su profitirali od viših kamatnih stopa da se pripreme za prilagođavanja kako bi konačni rezultati bili kredibilniji.
U bankarskom sektoru te najave su dočekane s negodovanjem i optužbama da regulatori žele da izvrše pritisak na industriju - na kraju, nivo kapitala evropskih banaka je blizu vrhunca dostignutog tokom pandemije.
Bloomberg Adria TV
Slična je reakcija i na Wall Streetu, gdje su banke pokazale solidne rezultate na stres testu, koji već podrazumijeva stroža pravila u odnosu na evropsku regulaciju, a uz sve to američke banke zadržavaju bolji tržištni udio od evropskih banaka.
Grubišić objašnjava da razlika leži u prirodi bankarskih tržišta i okrenutosti američkih banaka u hartije od vrijednosti - koji je urušio i Silicon Valley Bank.
"SVB je previše investirala u hartije od vrijednosti, čak u trezorske zapise i preuzela preveliki rizik po osnovu koncentracije. Dakle, američke banke jesu tu malo izloženije, mnogo više su okrenute ka investicionom bankarstvu u odnosu na tradicionalno kontinentalno bankarstvo koji ipak još uvijek dominira u Evropi. I zato su ti stres testovi stroži i oprezniji, jer je rizik na tom tržištu veći s rastom kamatnih stopa. To su scenariji koje niko ne može do kraja da predvidi i zato se rade ti oštriji stres testovi i opreznije se pristupa svemu tome," kaže Grubišić.
S druge strane, pojedini ekonomisti vide naznake krize u interesovanju koju je izazvala glavna refinansirajuća operacija ECB-a, u kojoj je čak 75 evropskih banaka podnijelo zahtjev za više od 18.5 milijardi evra kratkoročnih pozajmica, što je najviša cifra još od 2017. godine. Zahtjevi dolaze sinhronizovano sa istekom roka vraćanja jeftinih dugoročnih TLTRO pozajmica vrijednih čak 500 milijardi evra.
Bloomberg Adria TV
Neki analitičari ovo vide kao znak predstojećeg stresa na tržištu, ali Grubišić smatra da je to naprosto znak opreza i priprema za potencijalno negativne scenarije.
"Rekao bih da je lekcija iz bankarske krize naučena, ali mi još uvijek ne znamo po dubini aktivu banaka u pogledu centralizacije, koncentracije, diverzifikacije plasmana. Dakle, tu bih bio oprezniji, ali mislim da je pouka izvučena i ne vidim neke posebne rizike da se nešto novo desi na bankarskom sektoru," zaključio je Grubišić.
