.webp){kind=icon}
Dok su tokom prošlogodišnje energetske krize gotovo svi sektori finansijski potonuli, za energetski sektor može se reći da je jedini procvjetao. Rat u Ukrajini podigao je cijene svih energenata - nafte, gasa i struje - do rekordnih nivoa, a to je uticalo da energetske kompanije ostvare najbolje rezultate u istoriji njihovog poslovanja. Finansijski rezultati kompanija za ovu godinu pokazuju da se uspjeh iz prošle neće ponoviti.
Podsjetimo, cijena prirodnog gasa na holandskoj TTF berzi je prošle godine prešla 300 evra po megavat-satu, što je bila najviša vrijednost gasa u istoriji.
Cijena nafte brent, koja se uzima kao svjetska referentna vrijednost za određivanje ostalih cijena sirove nafte, prošle godine popela se na više od 120 dolara po barelu, što je takođe bila najviša vrijednost u istoriji.
U 2022. gotovo sve energetske kompanije prijavile su rekordne profite. Među njima su bili Shell sa 40 milijardi dolara profita, rekordnu dobit ostvario je i britanski BP, koja je iznosila 28 milijardi dolara, ali važno je napomenuti i rekordan profit NIS-a iz Srbije, koji je iznosio 787,5 miliona evra.
Međutim, kako se Evropa snašla i bez ruskog gasa i nafte, kako je zima bila toplija nego što se očekivalo, evropska skladišta gasa na vrijeme napunjena do čepa, tako su cijene energenata počele naglo da padaju.
Danas je cijena prirodnog gasa na holandskoj TTF berzi na desetini cijene prošlogodišnjeg rekorda i iznosi oko 30 dolara po megavat-satu, dok se nafta brent zadržala na oko 85 dolara po barelu.
Padom cijena energenata ove godine počeli su da padaju i profiti energetskih kompanija, a evo kako su neke od kompanija poslovale.
Zarada Shella prepolovljena
Kompanija Shell u drugom kvartalu ove godine ostvarila je zaradu od pet milijardi dolara. Prema podacima s Bloomberg Terminala, zarada Shella je u odnosu na drugi kvartal prošle godine prepolovljena. Profit Shella u drugom kvartalu prošle godine iznosio je 11,4 milijarde dolara i može se zaključiti da se zarada kompanije vratila na nivoe iz 2021. godine.
Zarada Shella u drugom kvartalu manja je čak i u odnosu na zaradu iz prvog kvartala ove godine, kada je iznosila 9,6 milijardi dolara.
Iz kompanije su izvijestili da je glavni razlog pada profita ove godine upravo pad cijena energenata, naročito gasa koji je Shell prošle godine dopremao u evropske zemlje nakon smanjenja količina gasa iz Rusije.
Drastičan pad profita BP
Britanska gasna i naftna kompanija BP takođe je imala drastičan pad profita u odnosu na prošlu godinu. Profit kompanije u drugom kvartalu ove godine iznosio je 2,59 milijardi dolara, što je drastičan pad u odnosu na drugi kvartal prošle godine, kada je kompanija ostvarila 8,4 milijarde dolara.
Analitičari su očekivali da će BP u drugom tromjesečju ostvariti profit u iznosu od oko 3,51 milijardu dolara.
Kompanija je ostvarila manji profit i u odnosu na prvi kvartal ove godine kada je zarada iznosila skoro pet milijardi dolara.
I na pad profita kompanije BP uticao je pad cijena energenata na svjetskom tržištu, a direktor je ukazao i na ostale razloge pada profita.
"Promašaj je koncentrisan na preradu", rekao je glavni izvršni direktor Bernard Looney u intervjuu za Bloomberg. "Marže su bile prilično slabe, posebno za dizel u Evropi i u rafineriji Vhiting u SAD-u". Dodao je i da je BP imao dosta održavanja koje su planirali da urade u ovom kvartalu, kao i da je profit od trgovine naftom bio slabiji.
Niža cijena nafte oborila i profit italijanskog Enija
Neto dobit italijanske energetske kompanije Eni SpA pala je u drugom kvartalu, najviše zbog nižih cijena nafte na svjetskim tržištima, ali je i ovaj rezultat bio bolji od onoga što su analitičari očekivali.
Enijeva neto dobit u drugom kvartalu iznosila je 1,94 milijarde evra, što je 49 odsto manje u odnosu na isti period prethodne godine, kada je profit iznosio 3,81 milijardu evra. Analitičari su očekivali da će se profit u drugom kvartalu kretati oko iznosa od 1,63 milijarde evra.
"Eni je ostvario odlične operativne i finansijske rezultate u drugom kvartalu 2023. uprkos lošijem okruženju", rekao je generalni direktor Claudio Descalzi u saopštenju.
Čekaju se rezultati Saudi Aramco
Rezultati za drugi kvartal energetskog giganta iz Saudijske Arabije Saudi Aramco se uskoro očekuju, a procjene analitičara su da će ova kompanija ostvariti 29 milijardi dolara (ili 109 milijardi u saudijskim rijalima).
I to bi bio pad profita u odnosu na drugi kvartal prošle godine, kada je iznosio oko 46 milijardi dolara.
Podsjetimo da je i Saudi Aramco prošle godine ostvario rekordan profit u iznosu od 161 milijardu dolara.
Profit NIS-a pao za 70 odsto, kompanija krivi pad cijene nafte
NIS je prethodne godine ostvario rekordne rezultate, uglavnom na krilima visoke cijene nafte i pristupa jeftinijoj sirovoj nafti iz Rusije. Cijena nafte je počela da pada, a profit najveće energetske kompanije Srbije je prepolovljen.
Prosječna cijena nafte je u prvom polugodištu 2023. bila za 26 odsto niža u odnosu na isti period prošle godine, dok je profit kompanije pao za 69 odsto. Kada se to prebaci u ukupne brojeve, neto dobit NIS-a iznosila je 13,7 milijardi dinara (oko 117 miliona evra).
"Finansijski i poslovni rezultati NIS grupe ostvareni u prvom polugodištu 2023. godine u skladu su s kompleksnim makroekonomskim okolnostima i tržišnim kretanjima, među kojima najveći uticaj ima pad cijena nafte i naftnih derivata", navodi se u saopštenju kompanije.
Prihodi Ine pali za 21, a profit za 66 odsto
I prihodi Ine u prvom polugodištu ove godine pali su za 21 odsto u odnosu na prošlu godinu, sa 2,06 milijardi evra na 1,67 milijardi evra, dok je dobit manja za 66 odsto, sa 268,6 na 91,1 milion evra.
Iz kompanije su istakli da je prvu polovinu 2023. godine obilježila stabilizacija cijena nafte i pad cijena gasa, kao i nastavak regulatornih ograničenja, što se negativno odrazilo na poslovne rezultate.
"U skladu sa sniženim cijenama EBITDA istraživanja i proizvodnja nafte i gasa smanjena je za 22 odsto, dok je i dalje ostala na relativno visokom nivou od 214 miliona evra za prvu polovinu 2023. Prirodni pad proizvodnje iznosio je samo tri odsto, što je dobar rezultat uzimajući u obzir starost portfelja", objavila je Ina.
