Bivši slovački premijer koji ismijava sankcije Evropske unije protiv Rusije i vojnu pomoć Ukrajini pobjeđuje na izborima u zemlji predstavljajući novi rizik za jedinstvo unije.
Nakon prebrojenih 85 odsto glasačkih jedinica, stranka Smer Roberta Fica imala je 23,7 odsto glasova na izborima u subotu, dok je prema Kancelariji za statistiku njegov glavni suparnik Progresivna Slovačka osvojila 15,3 odsto.
Najdominantnija politička figura u istočnoevropskoj državi od 5,4 miliona od pada komunizma, Fico osvaja četvrti mandat uz obećanje glasačima da će povećati socijalnu potrošnju i preispitati politiku EU o pitanjima od migracije do bezbjednosti i klime. Podnio je ostavku 2018. godine nakon rasta javnog bijesa nakon ubistva istraživačkog novinara koji je istraživao korupciju u Slovačkoj.
Ficova pobjeda još jednom potvrđuje jačanje nacionalističkih i populističkih snaga u Evropi, koje su dobile na snazi zahvaljujući frustraciji biračkog tijela zbog pandemije, krize troškova života i umora od rata u Ukrajini.
Iako je mjesecima bio favorit, bivši premijer se na kraju kampanje suočio s izazovom Progresivne Slovačke, čiji je cilj bio očuvanje zapadne orijentacije i demokratskih institucija zemlje.
Fico će tek morati da pronađe partnere za vladajuću koaliciju. Nijedna stranka nije se približila osvajanju većine u parlamentu, a najmanje sedam stranaka bilo je na putu da pređe prag za ulazak u skupštinu od 150 mjesta. Stvaranje koalicije biće teško zbog političke polarizacije u zemlji.
Saveznik mađarskog premijera Viktora Orbana, Fico (59) je testirao biračko tijelo koje je među onima koji najsnažnije podržavaju Rusiju u 27-članoj uniji. U kampanji na društvenim mrežama bilo je nekoliko lažnih tvrdnji, zbog čega su izbori poslužili za testiranje novih zakona EU kojima je cilj da zaustave širenje nezakonitog ili štetnog sadržaja na internetu.
Promijenivši devet vlada otkako je ušla u EU 2004. godine, Slovačka ima istoriju političkih previranja i polarizovanih koalicija. Stranačke borbe krajem prošle godine pomogle su rušenju kabineta premijera Eduarda Hegera i njegovog saveza koji je izabran 2020. da se uhvati u koštac s korupcijom.
Nova vlada moraće da se uhvati u koštac sa sve većim budžetskim deficitom u slovačkoj ekonomiji koji iznosi 115 milijardi dolara. Članica evrozone moraće sljedeće godine da osigura čak deset milijardi evra na finansijskim tržištima.
Nekad socijaldemokratski reformator, Fico je prihvatio populistički talas koji je zapljusnuo Evropu - osuđujući migrante, suprotstavljajući se težnjama Ukrajine za pridruživanje NATO-u i kritikujući slovačku reformističku predsjednicu Zuzanu Kaputovu nazivajući je "američkim agentom".