.webp){kind=icon}
Nije nepoznato da biznis i politika idu ruku pod ruku te da privrednici teško raskidaju jednom sklopljene političke veze. U politici privrednici vide prostor za jačanje svog biznisa dok se kunu u namjeru da svoje poslovne vještine žele da iskoriste za unapređenje ekonomskog stanja u državi.
Konstitutivna sjednica Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS) održana je u utorak, 15. novembra, u Banjaluci, a u skupštinske klupe su stigli neki od poznatijih biznismena političara, kao i nekoliko novih koji do sada nisu bili istaknutiji u visokoj politici.
Više: Konstituisana vlast u R. Srpskoj, zvaničnici položili zakletvu
Među najpoznatijim biznismenima političarima u NSRS su svakako Milan Radović, Vojin Mitrović i Zoran Stevanović.
Milan Radović (Facebook page)
Milan Radović je na listi SDS-a osvojio poslaničko mjesto u NSRS, a poslanik te stranke je bio i u prošlom mandatu, nakon što je napustio DNS. U imovinskom kartonu 2018. naveo je da ima imovinu vrijednu 10,6 miliona KM. Prije nego što je počeo aktivno da se bavi politikom, Radović je bio suvlasnik i direktor Nove banke, iz koje je izašao 2018. godine. Radović je trenutno vlasnik jednog od najpoznatijih restorana u Banjaluci - Stara Ada. Prema zvaničnom finansijskom izvještaju, pomenuti restoran je prošlu godinu završio s prihodima od 3,7 miliona i neto dobiti od 473.895 KM.
Radović je 2019. godine s italijanskim vinarom Marcom Fantinelijem, banjalučkim biznismenom Vedranom Jarićem i drugim osobama osnovao kompaniju Balkan Agriculture Invest, ali podaci pokazuju da taj biznis nije zaživio.
Vojin Mitrović (N1 printscreen)
Vojin Mitrović, još uvijek aktuelni ministar transporta i komunikacija u Savjetu ministara BiH, poslanički mandat u NSRS osvojio je na listi SNSD-a. U Mitrovićevom imovinskom kartonu iz 2018. godine, pobrojana je imovina vrijednosti oko 4,1 milion maraka. U vlasništvu Mitrovićeve porodice je kompanija Oktan-promet, koja je lani imala promet od 1,3 miliona KM, a dobit od 846.517 KM. Vlasnik ili suvlasnik je i drugih kompanija, među kojima je i Šipad-Komerc, čija su djelatnost poslovi s nekretninama, a prihodi te firme lani su iznosili 183.748 KM, a dobit 53.592 KM.
Zoran Stevanović je dugogodišnji načelnik/gradonačelnik Zvornika, a sada je osvojio poslanički mandat kao kandidat SNSD-a. Imovina mu je u posljednjim imovinskom kartonu procijenjena na 1,8 miliona KM, a naveo je vlasništvo i suvlasništvo u četiri firme u BiH i Srbiji, koje se većinom bave građevinarstvom i trgovinom. Među vodećim kompanijama mu je Lorena iz Zvornika, koja je lani imala prihode od 706.592 KM, a dobit od 52.008 KM.
Zoran Stevanović (Facebook page)
Među budućim poslanicima je i Milan Milaković iz SPS-a, koji je 2020. godine izabran u gradsku banjalučku skupštinu. Njegov imovinski karton pokazuje da posjeduje kompaniju Studio Design, procijenjenu na pet miliona KM. Prošlu godinu je ta firma, registrovana za djelatnost štampanja, imala prihod od 7,6 miliona, a dobit od milion maraka.
U poslaničke klupe na republičkom nivou će i biznismen Slavenko Ristić, koji preko kompanije Balkan Global ima suvlasništvo u Tehničkom remontu Bratunac (TRB), poznatom po proizvodnji oružja i oklopnih vozila. TRB je lani imao prihode od 15,9 miliona KM, a dobit od 259.859 KM. S druge strane, njegova kompanija Balkan Global prijavila je gubitak od 1,4 miliona KM, ali je njena kćerka firma Elvaco MetPro poslovala pozitivno s prihodima od 6,1 milion KM i dobiti od 29.340 KM. Posjeduje i firmu TRB Adventure, koja je takođe prikazala gubitak (56.323 KM). Iako je prošle godine učestvovao u osnivanju nove stranke (Republičke stranke Srpske), Ristić je na izborima bio na listi SNSD-a.
Slavenko Ristić (Facebook page)
S istoka Republike Srpske u parlament stižu Aco Stanišić (DEMOS) te Predrag Nešić i Nikolina Šljivić iz DNS-a, a svi u porodičnom vlasništvu imaju razvijene biznise.
Porodica Ace Stanišića vlasnik je kompanije Stanišić u Palama, koja se bavi proizvodnjom, uslugama, unutrašnjom i spoljnom trgovinom. Osnovna djelatnost joj je proizvodnja stolarije i drugih elemenata. Lani je imala prihode od 10,1 milion maraka, a dobit od 2,7 miliona KM. Iz registra privrednih subjekata vidljivo je da ta firma ima suvlasništvo i u kompaniji Energana u Trebinju, koja je prošle godine prijavila prihode od 2,9 miliona i neto profit od 397.979 KM. Aco Stanišić je aktuelni direktor Elektrodistribucije Pale, a u imovinskom kartonu 2020. godine naveo je da mu imovina vrijedi 882.060 KM.
Aco Stanišić (Facebook page)
Predrag Nešić, brat predsjednika DNS-a i bivšeg direktora Puteva RS Nenada Nešića, vlasnik je kompanije za trgovinu na malo N Trade. Prošlu godinu prihodi te firme bili su 2,6 miliona, a dobit 57.438 KM. U imovinskom kartonu 2020. godine Nešić je naveo da kompanija vrijedi 8,1 milion KM. Imaju udio i u preduzeću Energoinvest automatika u Istočnom Sarajevu.
Nikolina Šljivić je 2020. godine u imovinskom kartonu navela da posjeduje imovinu od 432.000 KM. Izabrana je u lokalni parlament u Palama, a u vlasništvu njene porodice je kompanija XXX Pale, koja se bavi obradom drveta i čiji su računi nekoliko puta ove godine bili blokirani te nisu dostupni finansijski podaci o poslovanju posljednjih godina. Do 2016. vidljivo je da je ta firma imala milionske prihode.
Nikolina Šljivić (Facebook page)
Politički angažman u sprezi s materijalnim interesom
Vehid Šehić, predsjednik koalicije Pod lupom, za Bloomberg Adriju kaže da je politički angažman mnogih kandidata u vezi s političkim interesom, iza kojeg stoji materijalni interes.
"Zato imamo neuspješne politike, odustalo se od vođenja računa o opštem interesu svih građana. Ne treba nikog da čudi zašto na kandidatskim listama imamo biznismene, doktore, jer upravo je politika najunosnije i najsigurnije zanimanje gdje mogu ostvariti veliku materijalnu korist. To je pokazatelj i nedostatka moralnih vrijednosti u društvu", naglašava Šehić.
Dodaje da je teško povjerovati kada biznismeni kažu da iskustvo žele da iskoriste za poboljašanje ekonomskog stanja u državi, mada ne treba generalizovati.
"Uvijek preovladavaju oni koji žele da iskoriste položaj da svojoj firmi omoguće dobijanje poslova na javnim tenderima. Stranke imaju svoje privrednike, koji imaju povlašten položaj, nemamo konkurentno tržište jer se zna da posao dobijaju oni bliski strankama i onda je to izvor političke korupcije", kaže Šehić.
Za predizbornu kampanju kaže da je bila sve osim predizborne kampanje. "U Izbornom zakonu piše da politički subjekti prezentuju svoje programe, a toga smo vidjeli najmanje, sve se svodilo na diskvalifikaciju političkih protivnika, a to nije svojstveno državi koja sutra želi da postane članica Evropske unije", ističe Šehić.
To je, dodaje, dokaz da u BiH ne postoje odgovorni političari i stranke i da postoje interesne grupe čiji je cilj doći do vlasti i dijeliti između sebe izborni rezultat da bi kontrolisali javna preduzeća i institucije.
Izbore ne ocjenjuje slobodnim i poštenim ističući da je dominirao lažni patriotizam, a ne poštovanje građana i zakona.
