Inflacija u Republici Srpskoj nastavila je da raste, a potrošačke cijene u septembru ove godine veće su za 16,1 odsto na godišnjem nivou, pokazuju najnoviji podaci Republičkog zavoda za statistiku.
Najviše su rasle cijene prevoza, i to za 28,4 odsto, a nakon prevoza u posljednjih godinu dana najviše je poskupjela hrana, za 27,7 odsto. Iako je posljednjih mjeseci inflacija usporavala, podaci iz septembra pokazju da ubrzava.
Mjesečni rast cijena
U odnosu na avgust ove godine cijene su više za jedan odsto, a najviše su rasle cijene odjeće i obuće, za 3,7 odsto, te hrane i bezalkoholnih pića, za 1,7 odsto.
Troškovi stanovanja u septembru ove godine su viši za 1,3 odsto u odnosu na avgust, dok su komunikacije skuplje za 0,7 odsto. Ispod ovog procenta cijene su rasle i u odjeljcima namještaja i pokućstva (0,6 odsto), rekreacije i kulture (0,4 odsto), restorana i hotela te prevoza (0,2 odsto).
Jedino su indeksi potrošačkih cijena za akloholna pića i duvan, kao i za zdravstvo i obrazovanje ostali nepromijenjeni.
Plate realno manje na godišnjem nivou
Rast plata u septembru pratio je mjesečnu inflaciju, ali je prosječna plata u Republici Srpskoj i dalje realno manja u odnosu na septembar prošle godine.
Prosječna neto plata isplaćena u septembru iznosila je 1.189 KM i nominalno je veća za dva odsto, a realno za jedan odsto u odnosu na prethodni mjesec.
"U odnosu na isti mjesec prošle godine, prosječna neto plata nominalno je veća za 15,9 odsto, a realno je manja za 0,2 odsto", navode u Republičkom zavodu za statistiku.
Podsjećamo, u septembru 2022, u odnosu na isti mjesec prošle godine, cijene u Federaciji Bosne i Hercegovine porasle su za 18,1 posto, a u odnosu na mjesec ranije za 1,5 posto, podaci su Federalnog zavoda za statistiku.
Više: Inflacija u FBiH ubrzala na 18,1 posto
Iako se u avgustu činilo da inflacija usporava, najnoviji podaci pokazuju suprotno u oba entiteta. Agencija za statistiku BiH trebala bi sutra da objavi kako su se potrošačke cijene kretale u septembru na nivou cijele BiH.
Analitički tim Bloomberg Adrije procijenio je da će stopa inflacije u 2022. godini u BiH biti na visokom nivou od 13,6 odsto, s obzirom na znatno povećanje cijena hrane i energije te izostanak mjera vlasti, a kojima bi se zaštitila privreda od daljnje eskalacije cijena.
"U 2023. godini, uglavnom potpomognuti baznim učinkom, vidimo da će inflatorni pritisci omekšati na 6,5 odsto, dok će potražnja, koja doprinosi rastu potrošačkih cijena, usporiti", ističu analitičari.
Više: Predviđanja analitičara o kretanju ekonomije u BiH i analiza u PDF formatu
Ocjenjuju da bi pozitivan efekat imalo formiranje vlasti u FBiH, s obzirom na izmjene Izbornog zakona koje je uveo visoki predstavnik međunarodne zajednice za BiH Christian Schmidt. To bi, prema mišljenju analitičara, na ekonomskom planu trebalo relaksirati donošenje odluka i posljednično uticati na veliki pritisak na rast cijena.
Ukupno gledajući, predviđaju da će stopa inflacije dodatno pasti u 2024. godini, na 3,3 odsto na godišnjem nivou.