.webp){kind=icon}
Srbija će se, poslije razvijanja kinematografije i gejming industrije, okrenuti i ka muzici, koja možda ne generiše toliko prihoda, ali se ocjenjuje da ima veliki potencijal. Iz godine u godinu industrija se razvija, a zaposlenih je sve više, pa trenutno muzička industrija zapošljava skoro 20.000 ljudi.
Uz to, analiza koja je ispitivala uticaj muzičke industrije na ekonomiju pokazala je da je prošle godine promet bio za 89 odsto veći u odnosu na baznu 2018. godinu, i iznosio je preko 168 miliona evra. Analizu ekonomskih efekata sektora muzičke industrije na ekonomiju Srbije uradio je Ekonomski fakultet za Vladu Srbije.
Udio bruto dodate vrijednosti (BDV) sektora porastao je sa 0,05 na 0,11 odsto, dok je u odnosu na prethodnu godinu ostvaren rast BDV-a od 38 odsto.
Analiza je pokazala da je kroz porez na osnovu PDV-a uplaćeno preko tri miliona evra, dok je na osnovu poreza i doprinosa za zaposlene uplaćeno 1,7 miliona evra.
Najveći broj novoosnovanih subjekata u primarnim djelatnostima zabilježen je u proizvodnji kinematografskih djela, audio-vizuelnih proizvoda i televizijskog programa, djelatnosti snimanja i izdavanja zvučnih zapisa i muzike, izvođačkoj umjetnosti i drugim umjetničkim djelatnostima u okviru izvođačke umjetnosti.
I broj zaposlenih raste iz godine u godinu: u 2022. godini tamo je bilo 14.591 stalno zaposlenih, a ako se tome dodaju zaposleni kroz privremene i povremene poslove, dolazi se do broja od 19.561 zaposlenog. Iako je industrija pretrpjela veliku štetu za vrijeme korone, posebno jer su javna okupljanja bila zabranjena, čak ni u periodu 2019 - 2021. godine nije došlo do pada broja zaposlenih.
Najmanje projsečne neto zarade u 2022. godini su zabilježene u djelatnosti iznajmljivanja video-kaseta i kompakt diskova (35.300 dinara), dok su zarade u djelatnostima koje slijede nakon faze snimanja u proizvodnji kinematografskih djela, audio-vizuelnih proizvoda i televizijskog programa iznosile čak 156.624 dinara, znato više od republičkog prosjeka. Njihove zarade su najviše i porasle u posmatranom periodu, i to 268 odsto, dok je najmanji kumulativni rast ostvaren u djelatnosti iznajmljivanja i lizinga kancelarijskih mašina i kancelarijske opreme.
Tako vidimo da postoji veliki jaz u platama na osnovu djelatnosti, budući da industrija obuhvata širok spektar zanimanja. Međutim, analiza pokazuje i da puno djelatnosti zarađuje manje od prosjeka: od ukupno 29 djelatnosti koje obuhvata muzička industrija u 2022. godini, u samo u devet djelatnosti je ostvarena neto zarada viša u odnosu na republički prosjek.
Inače, muzička industrija obuhvata mnoga zanimanja koja vam vjerovatno ne bi pala na pamet. Nisu to samo muzičari i izdavačke kuće, već i mnogo drugih djelatnosti, mada ne mogu sve potpuno potpasti pod kategoriju muzičke industrije jer obavljaju širi spektar aktivnosti.
Najveći broj zaposlenih u primarnim djelatnostima je u izvođačkoj umjetnosti, trgovini na malo audio i video opremom u specijalizovanim prodavnicama, umjetničkim ustanovama i drugim umjetničkim djelatnostima u okviru izvođačke umjetnosti. Iako je u proizvodnji štampanih elektronskih ploča zaposleno tek nešto više od jedan odsto ukupno zaposlenih u muzičkoj industriji, u 2022. godini u ovoj djelatnosti je zabilježen ubjedljivo najveći rast broja zaposlenih od 98 odsto u 2022. godini u odnosu na 2018.
Visok rast broja zaposlenih u istom posmatranom periodu zabilježen je i u djelatnosti trgovine na malo audio i video opremom u specijalizovanim prodavnicama od 92 odsto. Sve ostale djelatnosti imale su dosta umjerenije promjene u broju zaposlenih tokom ovog petogodišnjeg perioda.
Postoji vrlo ujednačena struktura učešća muškaraca i žena u ukupnoj zaposlenosti u muzičkoj industriji.
Preporučuje se da se dalje radi na programu podrške, razvoja izvoza, pravnih regulativa, implementacije međunarodnih praksi i standarda, a prije svega da se podrže izvoz, programi za razvoj profesionalnog kadra, ali i podrška mladim talentima. Neophodno je i kreiranje zajedničkog marketing i promotivnog materijala, ocjenjuju autori.
Razvoj kreativnih industrija
Muzička industrija je dio sektora kreativnih industrija u Srbiji i jedan je od najmlađih, a najbrže rastućih sektora privrede koji doprinosi BDP-u oko 6,5 odsto. Kreativne industrije u prvi plan stavljaju intelektualni kapital Srbije i obuhvataju izdavaštvo, štampane medije, grafičku industriju, IT i razvoj softvera, reklamnu, muzičku i filmsku industriju, dizajn, radio i televiziju, advertising, modu, stare zanate.
Mada se u okviru tog sektora ističe gejming, za koji se procjenjuje da zarađuje više od filmske i muzičke industrije zajedno, država će se sada fokusirati i na muziku.
"Vidimo ogroman potencijal u muzičkoj industriji kao izvoznom proizvodu kojim možemo da pozicioniramo Srbiju međunarodno", navela je za Bloomberg Adriju Ana Ilić, viša savjetnica nekadašnje premijerke Srbije Ane Brnabić za kreativne industrije.
Sljedeće godine očekuje se da će multifunkcionalni centar Ložionica, koji bi trebalo da bude rekonstruisan do 2025. godine početi s radom. Centar će biti fokusiran prije svega na sadržaje iz domena kreativnih industrija, inovacija i ekonomije zasnovane na znanju, a vrijednost građevinskih radova procijenjena je na 52 miliona evra.
U okviru kompleksa postojat će prostor za održavanje događaja i programa, kao i manjih prostora za radionice, istraživački rad kreativaca i inovatora, kao i adaptabilan prostor za izvođačke i primjenjene umjetnosti. U fokusu će biti upravo oni sektori kreativnih industrija koji nemaju svoje centre, poput dizajna i mode, navode iz Vlade.
