.webp){kind=icon}
Kompanije Air Serbia i Naftna industrija Srbije (NIS) jedine su iz Srbije koje se nalaze na "list of shame" kompanija koje i dalje posluju sa Rusijom. Naime, cilj ove liste jeste da javno osramoti kompanije koje i dalje posluju sa zemljom koja je prije više od godinu započela rat u Ukrajini, što je jedna vrsta sankcije. Između ostalog, cilj je i da utiče na umanjenje prihoda Moskve kako bi imala manje novca da finansira rat.
Listu su sačinili stručnjaci, istraživači i studenti Chief Executive Leadership Institute (CELI), koji je povezan sa Univerzitetom Yale School of Management u Americi, a na čelu sa profesorom i osnivačem ovog instituta Jeffreyjem Sonnenfeldom. On je savjetovao hiljade izvršnih direktora, kao i više američkih predsjednika i kandidata iz obje stranke, uključujući Joe Bidena, Donalda Trumpa i Billa Clintona.
Jeffrey Sonnenfeld govori o korporativnom upravljanju na samitu izvršnih direktora u Vašingtonu, 27. septembra 2002. godine (Bloomberg)
Sada su njegovi napori usmjereni da podstakne multinacionalne kompanije da napuste Rusiju i to osnivanjem pomenute "list of shame" koja se nalazi na zvaničnom sajtu Univerziteta Yale, a nakon koje je više od 1.000 kompanija obustavilo ili ograničilo poslovanje u Rusiji.
"Naša lista je već dobila široku pokrivenost zbog svoje uloge u katalizaciji masovnog korporativnog egzodusa iz Rusije. Kada je ova lista prvi put objavljena 28. februara, samo nekoliko desetina kompanija je najavilo odlazak. Skromno navodimo to što je naša lista pomogla da se skoro 1.000 kompanija povuče", navodi se na sajtu.
Između ostalog, Sonnedfeld je organizovao nekoliko onlajn susreta između predsjednika Ukrajine Vladimira Zelenskog i studenata Yale Schoola, a koji je odgovarao na njihova pitanja.
Kako izgleda lista?
Lista se sastoji od pet kategorija, ocijenjenih kao na američkoj školskoj skali od A do F.
Najviše ocjene dobile su kompanije koje su ili totalo obustavile poslovanje u Rusiji, ili imaju minimalno poslovanje koje je zakonski propisano međunarodnim sankcijama. Najniže ocjene imaju kompanije koje su nastavile u Rusiji da rade neometano.
Ocjene:
Ocjena A – kompanije koje su potpuno obustavile ruske angažmane ili napustile Rusiju;
Ocjena B – kompanije koje privremeno ograničavaju većinu ili skoro sve operacije, dok opcija o povratku u Rusiju ostaje otvorena;
Ocjena C – kompanije koje smanjuju neke značajne poslovne operacije, ali nastavljaju neke druge;
Ocjena D – kompanije koje odlažu buduće planirane investicije, razvoj, marketing, dok nastavljaju suštinsko poslovanje;
Ocjena F – kompanije koje su nastavile uobičajeno poslovanje u Rusiji.
Ko ima ocjenu F?
Prema podacima sa spiska, koji je posljednji put ažuriran 10. jula, najnižu ocjenu ima ukupno 226 svjetskih kompanija, a među njima su dvije iz Srbije – Air Serbia i NIS.
Na sajtu se navodi da Air Serbia i dalje ima letove ka Rusiji.
Na listi se nalazi kompanija Air Serbia za koju piše da i dalje leti za Rusiju (Chief Executive Leadership Institute)
Kod dijela za NIS navodi se da ima partnerstvo sa Gazprom Neftom, odnosno da Gazprom ima 50 odsto udjela u NIS-u.
Na listi se nalazi kompanija NIS za koju piše da ima saradnju sa Gazprom Neftom (Chief Executive Leadership Institute)
Među kompanijama koje su označene ocjenom F nema kompanija iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Crne Gore, Sjeverne Makedonije i Albanije, ali ima čak šest kompanija iz Slovenije.
Alpina Žiri, Duol, Geoplin, Krka, Luka Koper, Riko su kompanije iz Slovenije koje su označene najnižom ocjenom.
Od globalnih kompanija koje i dalje neometano posluju u Rusiji najbronije su one iz Kine, ali ima i iz zemalja Evropske unije, Sjedinjenih Američkih Država, Indije, Ujedinjenih Arapskih Emirata.
Ko ima ocjenu A?
Najvišu ocjenu imaju kompanije koje su totalno napustile Rusiju, a prema spisku, koji je posljednji put ažuriran 10. jula, na njemu se nalazi 525 kompanija.
Najbrojnije su kompanije iz SAD i zemalja Evropske unije, ali među njima su i pojedine kompanije iz Japana, Australije, pa čak i jedna iz Bjelorusije.
Na ovom spisku nema kompanija iz Srbije i regiona.
