.webp){kind=icon}
Ovogodišnje izdanje Frieze London, jednog najprestižnijih savremenih sajmova umjetnosti, predstavlja više od 160 galerija iz oko 40 zemalja, dok Frieze Masters ima 130 galerija. Iako je prisutna velika zabrinutosti zbog trenutnih globalnih dešavanja i prijetnji o usporavanju ekonomije, prvi dan sajma imao je iznenađujuće veliki broj posjetilaca. Redovi od nekoliko stotina trendi odjevenih VIP osoba nestrpljivo su čekali otvaranje vrata u 11 sati da stupe u VIP sekciju sajma - Frieze Masters, u kojem su izlažena dijela vrijednosti i do nekoliko desetina miliona funti.
Ovaj entuzijazam ne čudi s obzirom na to da je London poznat po svojoj koncentraciji bogatih pojedinaca. Prema podacima sa Statiste grad je domaćin čak 87 milijardera, što ga svrstava među pet metropola sa najvećom koncentracijom milijardera u svijetu. London je takodje poznat i po postizanju najviših cijena umjetničkih djela, što je potvrdjeno i ove godine, posebno sa rekordnom cijenom za djelo Gustava Klimta iz 1918 Dame mit Fächer od 85,3 miliona funti na aukciji u Sotheby’s.
Međutim, londonska umjetnička scena suočava se i sa izazovima, uključujući složene procedure za privremeni uvoz i povećane ukupne troškove organizacije događaja nakon izlaska Velike Britanije iz EU.
Frieze London je osnovan 2003. godine i jedan je od rijetkih sajmova umetnosti koji je održan ove godine u Londonu. Ranije ove godine, MCH Group, vlasnik Art Basela, otkazao je Materpiece sajam, tradicionalno održavan u junu, zbog finansijskih izazova. Istovremeno, Olympia sajam umjetnina i antikviteta, koji je kontinuirano organizovan od 1972. godine, takođe je otkazao svoju ljetnju izložbu u istom mjesecu. Ovi faktori su doprineli pomaku težišta sa londonske umjetničke scene na Pariz.
Iako ima znatno manje milijardera (49), dominacija Pariza postaje sve naglašenija kroz konkurentnije cijene i inovativan pristup izlaganju umjetničkih dela. Paris+, koji je dio Art Basel sajma, otvara svoja vrata naredne nednelje i postaje ozbiljan konkurent, privlačeći kako domaće, tako i strane kolekcionare. Takodje, neke od značajnih aukcija Sotheby’sa održaće se u Parizu, krajem oktobra. Aukcija 300 djela kolekcionarke iz Manchestera, Pauline Karpidas, sa radovima nekih od najinteresantnijih savremenih umjetnika i dizajnera nastalih i izlaganih tokom dvadeset godina na grčkom ostrvu Hydra, poznatog po svojoj živahnoj umetničkoj sceni, očekuje se da dostigne ukupnu vrednost od 11 miliona evra. Uključuje radove umetnik poput Juan Muñoz, Jonathan Meese, Richard Prince, Georg Baselitz, Kiki Smith i Thomas Houseaga.
Manje euforije, nepromijenjene preferencije kolekcionara
Teorija "efekta smrti", prema kojoj vrijednost umjetničkih djela raste nakon što umjetnik prestane da stvara, odražava se u preferencijama kolekcionara. Izvještaji o prodaji uticajnih američkih galerija upravo potvrđuju da je ukus prisutnih kolekcionara potvrdio ovaj trend, kako izvještava kolumnista Bloomberga, James Tarmy. U pitanju su djela umjetnika u srednjem i kasnom periodu karijere (ili čak preminulih umjetnika). Uprkos brojnim transakcijama prvog dana sajma, frenetična atmosfera u kojoj su kolekcionari doslovno trčali kako bi rezervisali djela bila je znatno manje izražena nego ranijih godina, kaže on.
Posetioci posmatraju delo Jackson Pollocka u Metropolitan Museum of Art
Depositphotos
Ipak, prvi dan sajma nije prošao bez zvijezda, kako po rijetkosti ponuđenih eksponata, tako i po visokim cijenama.
Otkriće rijetkog skeleta mladunca Tyrannosaurus rexa predstavlja značajan i uzbudljiv trenutak u paleontologiji, ali i na ovogodišnjem sajmu. T. Rex, koji je izvađen iz zemlje u procesu koji je trajao tri godine sada traži novi (i zbog svoje veličine prostrani) dom kod vlasnika koji je za ovo djelo spreman da izdvoji nešto manje od 20 miliona funti. Ovaj rijedak uzorak kojeg izlaže galerija David Aaron iz Londona dobio je ime Chomper po bebi dinosaurusa iz crtanog filma “The Land Before Time". Procjenjuje se da je skelet otprilike 55 odsto kompletan, što ga čini dragocenim resursom za istraživače i naučnike. Posebno važna činjenica za kolekcionara je da je lobanja ovog mladunca sačuvana u preko 90 odsto kompletnom stanju.
Gagosian izvještava da su prodali kolekciju sa novim slikama Damiena Hirsta, čije se cijene kreću od 450.000 do milion dolara po slici.
Tate Modern galerija
Depositphotos
Više od 50 godina, umjetnik Philip Guston stvarao je slike i crteže koji su oslikavali anksioznost savremenog doba. Jedan od najcjenjenijih apstraktnih slikara 1950-ih i 1960-ih godina, zajedno s Mark Rothkom i njegovim prijateljem iz djetinjstva, Jackson Pollockom bavio se rasizmom u Americi i ratovima u inostranstvu. Tokom društvenih i političkih previranja kasnih 1960-ih godina, Guston je postao kritičan prema apstrakciji i počeo je da proizvodi velike slike koje prikazuju stripovske likove, koji su tema masivne retrospektive koja se trenutno održava u Tate Modern galeriji. Na sajmu su prodata dva njegova crteža za 160 i 490 hiljada funti.
Od dijela iz ranijih perioda koji su ponudjeni u milionskim iznosima ističe se rani rad Rembranta ’Blind Tobit’ iz 1628. godine, za koji se vjeruje da je umjetnikova oda ocu koji je oslijepio pred kraj života. Djelo prodaje trgovac umjetninama iz Švajcarske, David Koetser po cijeni od 24 miliona funti.
