Nakon prilično burnih pandemijskih godina i ponovnog otvaranja, u automobilskoj prodaji je tokom 2023. godine uslijedila normalizacija. Analitička kompanija u oblasti maloprodaje automobila (ICDP) na kraju godine priprema listu najvećih trgovaca automobilima. Utvrđeno je da je 2023. godina bila period oporavka. Nestašice automobila više nema, a mnogi brendovi su počeli da prave zalihe.
Takođe, primjećena je velika nestabilnost na tržištu polovnih automobila, posebno polovnih električnih vozila. ICDP je obratio pažnju na uticaje agencijskog modela prodaje na poslovanje. Do sada nisu zabilježene promjene u prihodima. Vidljive promjene u maloprodajnom modelu podstakao je prelazak na električna vozila. Ova tranzicija dovela je do veće konsolidacije među nezavisnim trgovcima.
Ukupno je 50 najvećih trgovaca automobilima tokom poslovne 2023. godine ostvarilo prihod od 163,9 milijardi evra. Za poređenje, to je više od grupe BMW, koja je u 2023. ostvarila prihod od 155,5 milijardi evra.
Da bi trgovac bio uvršten među 50 najvećih u Evropi, morao je ostvariti prihod od 1,4 milijarde evra. Prosječno, 50 najvećih trgovaca je ostvarilo prihod od 3,3 milijarde evra, što je 15 odsto više u odnosu na prethodnu godinu. Ovo je rezultat rasta i oporavka tržišta u cjelini, zaključuju u ICDP. Kompanije na listi su rangirane prema prihodima.
Švajcarski gigant dominira sa velikom prednošću
Najveći evropski automobilski trgovac u 2023. godini ostaje švajcarski Emil Frey, koji je ostvario prihod od 17 milijardi evra, uz rast od 14,9 odsto. Kompanija, prisutna u regionu u Sloveniji, ostvarila je prihod od 676 miliona evra, dok za 2024. godinu predviđaju oko 700 miliona evra, izjavio je Jožko Tomšič.
U cijeloj Evropi Emil Frey je prodao oko 600 hiljada automobila, od čega 480.000 u maloprodaji. Broj brendova koje zastupaju smanjen je na 49, dok je broj prodajnih lokacija povećan na 1.038.
Iako je prodaja i dalje 10 odsto niža u odnosu na 2019. godinu, prihodi su, zahvaljujući rastu cijena, dostigli nivo prije pandemije već 2021. godine. Grupa je skoro duplo veća od drugoplasiranog trgovca, američkog Penske Automotivea, i vodeća je kako u maloprodaji, tako i u veleprodaji novih vozila.
Kada je riječ o prodaji polovnih automobila, lider je britanski Arnold Clark.
Drugo mjesto zauzima evropska jedinica američkog Penske Automotive, sa prihodima od preko 10 milijardi evra, što predstavlja rast od devet odsto. Iako je broj brendova koje zastupaju smanjen, broj prodajnih lokacija porastao je na 238, a ukupno su prodali oko 238.000 automobila.
Na trećem mjestu je švedska Hedin Group, koja je ostvarila prihod od 7,12 milijardi evra, uz impresivan rast od 43,4 odsto. Kompanija se proširila na njemačko tržište preuzimanjem firme Torpedo Gruppe. Hedin je prodao više od 164.000 automobila, povećao broj brendova na 44, dok je broj prodajnih lokacija ostao stabilan na oko 500. Time su na listi napredovali za dva mjesta.
Prihodi belgijskog auto-trgovca D'leteren, distributera marke Volkswagen u Belgiji, porasli su za 46,7 odsto na 5,3 milijarde evra u 2023. godini, što ga pozicionira na deveto mjesto među najvećim auto trgovcima u Evropi.
Holandska kompanija Van Mossel napredovala je za citavih sedam mjesta na listi prvih deset. U 2023. godini preuzeli su hamburškog prodavca automobila Hugo Pfohe, a zatim nastavili sa kupovinom kompanije Nord-Ostsee Automobile. Kompanija je najavila dalja preuzimanja, što ukazuje na neprekidno širenje.
Deset najvećih evropskih auto trgovaca ukupno je u 2023. godini ostvarilo 73 milijarde evra prihoda, što predstavlja skoro 16 odsto rast u odnosu na 2022. godinu. Broj prodatih automobila porastao je za 10,5 odsto.
Vlasnik Avtotehne Vis ispao iz prvih dvadeset
U 2023. godini, Feser-Graf Group, najveći automobiliski trgovac u Njemačkoj, sa prihodima od 2,75 milijardi evra, po prvi put je ušao u prvih dvadeset. Tako je izgurao AVAG Holding, njemačkog trgovca prisutnog u Sloveniji, Hrvatskoj, Austriji i Mađarskoj, sa 20. mjesta.
AVAG je 2016. godine preuzeo Avtotehnu Vis, koja ima prodajna mesta u Ljubljani, Kranju i Škofjoj Loki. Od 2018. godine, AVAG je pao sa 14. mjesta i još uvijek nije premašio prihode iz 2019. godine. Međutim, njihovi prihodi su dostigli nivoe prije pandemije već 2022. godine.
Većina najvećih evropskih trgovaca automobilima je u 2023. godini zabilježila dvocifreni rast. To im je uspjelo zahvaljujući organskom rastu i preuzimanjima, kao i nedostatku rabljenih automobila i prodaji testnih vozila od strane proizvođača. Jedino je britanski trgovac Arnold Clark zabilježio pad prihoda od 1,2 odsto. U 2023. godini su se na listu 50 najvećih uvrstili i dva nova igrača: hongkonški Le Shing Hong i holandski Broekhuis.
Ko ne raste, rizikuje da zaostane
Veći trgovci automobilima šire se izvan granica svojih matičnih tržišta. Analiza 50 najvećih je pokazala da su u prosjeku prisutni na 2,3 tržišta, dok su prije deset godina bili prisutni na prosječno 1,7 tržišta.
Vodeći trgovci kao što su Emil Frey, Hedin i Van Mossel, razvijaju se u evropske kompanije, navodi ICDP.
Ranije, 2013. godine je 80 odsto trgovaca bilo aktivno na samo jednom tržištu, a danas ih je takvih nešto više od polovine. Sljedeće godine, takvi trgovci bi mogli biti u manjini, smatra Steve Young iz ICDP. On dodaje da su trgovci koji ne rastu organski ili putem konsolidacije u opasnosti da zaostanu.
Young ističe da su upravljanje rizikom i diverzifikacija ključni za rast ove industrije. Mnogi trgovci koji su se ranije fokusirali na odnose sa samo jednom markom ili porodicom marki, sada šire partnerstva sa postojećim i novim brendovima. On takođe ukazuje na stvaranje novih tržišnih oblasti i preuzimanje postojećih kompanija, među kojima su i novi kineski igrači. Dodaje da je prosječan broj marki po grupi porastao za više od 50 odsto, dok se broj franšiznih lokacija više nego udvostručio. Prosječan broj prodajnih mjesta po brendu je porastao za više od trećine.