.webp){kind=icon}
Srbija je kroz program podsticaja od 2016. godine u indijske filmske projekte uložila skoro 288 miliona dinara (2,46 miliona eura), što je doprinijelo tome da se 14 projekata snimi u Srbiji, ali i da turizam na lokacijama gdje su filmovi i serije snimani napreduje. Pored onih kojima su dodijeljena sredstva Vlade, snimaju se i drugi filmovi, serije, reklame, pa i proizvode vizuelni efekti, a najnoviji projekt je i indijski spinoff američke poznate serije "Citadel", koji se sada snima u Srbiji za platformu Amazon Prime.
Podsticaji Vlade su, kako navodi Ministarstvo kulture, donijeli ekonomske koristi, bogatu kulturnu razmjenu i doprinijeli su rastu turizma, jer je veliki broj publike iz Indije želio posjetiti lokacije na kojima su snimani njihovi najgledaniji filmovi.
S druge strane, u proteklih šest godina u Srbiju je iz Indije uloženo više od 50 miliona eura direktnih investicija u filmsku i TV produkciju, prema podacima Ministarstva kulture. Kako kaže Alek Conić, osnivač produkcijske kuće Clockwork Film Production, rad s filmskim umjetnicima iz Indije je veoma zahtjevan, pa i težak, jer "oni snimaju na najvišem svjetskom nivou". Ta kompanija je snimila više od 30 projekata u koprodukciji s Indijom.
"Sve državne institucije su uvidjele važnost projekata koje realizujemo, jer upravo naši projekti doprinose rastu i unapređenju svih segmenata naše zemlje. Pored ekonomskih benefita i bogate kulturne razmjene, porasta turizma i broja noćenja, zapažen je veliki broj publike iz Indije koji je želio posjetiti lokacije na kojima su snimani njihovi najgledaniji blockbusteri", kaže Conić za Bloomberg Adriju.
'Srpski Kašmir' i druge lokacije
Najveći iznos podsticaja, bar do kraja 2022. godine, uložen je u akcioni triler "Baaghi 3". Iako su ga prvobitno htjeli snimati u Siriji, producenti Fox Star Studios odbili su to iz sigurnosnih razloga, pa su u Srbiji napravljeni setovi koji liče na topografiju Sirije. To je bio drugi bolivudski film s najvećom zaradom u 2020. i to preko 1,37 milijardi dolara širom svijeta.
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Drugi indijski projekt kojem je dodijeljeno najviše sredstava Vlade je vojni akcioni film "Uri: The Surgical Strike". Glavno snimanje počelo je juna 2018. u Srbiji, a završeno je u septembru u Mumbaiju. U centru zbivanja tog filma je vojni napad na indijske vojnike 2016. godine koji je trajao 11 dana, tokom kojeg indijska vojska uzvraća udarac.
U Srbiji je za potrebe filma rekreirana granica Indije i Pakistana, vojna kontrolna linija (Line of Control - LoC) i druga područja koja liče na vojne ispostave i terorističke logore. Taj film, koji je koproducirao Clockwork, osvojio je četiri indijska Oskara, dodaje Conić.
Setovi koji su pravljeni za "Uri" zahtijevali su izgradnju i intervencije domaćih scenografa, kako bi vjerno prikazali teritoriju Indije, Mjanmara i Kašmira, a angažovani su i kaskaderi iz Azije, Evrope i s Tajlanda, i čak 600 statista, navode iz Srpske filmske asocijacije (SFA).
Kako dodaju, indijski blockbuster premašio je sva očekivanja zaradom na kino-blagajnama, budući da je za samo sedam dana prikazivanja, od premijere održane januara 2019. u Indiji, zaradio 15 miliona dolara, dok je u kinima u Americi, Kanadi i Australiji ostvario prihod veći od dva miliona dolara.
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
Clockwork Film Production
Pogledaj galeriju
"Brojne atraktivne lokacije u Srbije su vjerodostojno predstavile mjesto radnje, a posebno Stara planina, koja je čak dobila nadimak 'srpski Kašmir', s obzirom na to da je reditelj filma, porijeklom iz Kašmira, bio iznenađen nevjerovatnom sličnošću ove srpske, još uvijek nedovoljno turistički istražene, planine i čuvene indijske regije. Zanimljivo je da je ovo već drugi put da jedna indijska producentska kuća snima scene smještene u Kašmiru upravo na Staroj planini", navode iz Asocijacije.
Kako objašnjava Conić, njegova produkcijska kuća je snimala indijske filmove u Beogradu, Novom Sadu, Pančevu, Smederevu, Somboru, na Staroj planini, Kopaoniku, u vojvođanskim vinogradima, Sremskim Karlovcima... "Prirodne ljepote koje naša zemlja nudi zaista ne ostavljaju nikoga ravnodušnim, ali ne manje bitan faktor je svakako srpsko gostoprimstvo i kvalitetan rad filmskih radnika u Srbiji", dodaje.
Sve ukazuje na to da će se još indijskih projekata snimati u Srbiji. Prema ocjeni predstavnika SFA, Srbija ima potencijala zahvaljujući uzbudljivim lokacijama, uvođenju bezviznog režima i sada već ustaljenoj praksi dodjele podsticaja. "Za to je dokaz i snimanje još jednog velikog indijskog projekta kod nas", objašnjavaju. Radi se o indijskom spinoffu poznate američke serije "Citadel", špijunskog trilera kreiranog za Amazon Prime Video, koji se trenutno snima u Srbiji.
Serije, reklame, vizuelni efekti...
U martu 2021. je tokom 24 snimajuća dana realizovan nastavak nagrađivane serije "Apharan 2", uz podršku više od 250 srpskih članova ekipe. Ova akciona triler komedija prati bivšeg policajca Rudru, kojeg ucjenjuje tajna kriminalna banda u napetoj borbi za pravdu. "Apharan 2" je sniman na više lokacija u centru Beograda, Smederevskoj tvrđavi, KPGT-u, Muzeju aeronautike i drugim popularnim lokacijama, a u epizodnim ulogama pojavili su se i naši poznati glumci Miona Marković, Jakov Jeftović i Ivan Jeftović. Sve opasne scene realizovane su zahvaljujući evropskim kaskaderskim šampionima, timu Srpske kaskaderske agencije.
Apharan 2/Clockwork Film Production
Nisu samo akcije u centru pažnje - recimo, u Srbiji je snimana i romantična komedija "Cold Mess". Ova serija, namijenjena generaciji milenijalaca, prati savremene odnose dvoje mladih - Karana i Liz, prožete čestim komičnim nesporazumima. Angažovani su bili i domaći glumci. Tokom tri sedmice snimano je na lokacijama poput Belog dvora, Karađorđeve ulice, čuvene knjižare Geca Kon u Knez Mihailovoj, pozorištu Madlenianum i na mnogim privatnim lokacijama.
Druga oblast saradnje su vizuelni efekti (VFX) za bolivudsku produkciju i blockbustere, kažu za Bloomberg Adriju iz SFA. Srpski VFX studiji već dugo uspješno sarađuju s indijskim tržištem advertajzinga u isporuci VFX radova, ali su se tek nakon uspjeha filma "Bahubali 2: The Conclusion" otvorila vrata za mnoge nove projekte koji su zahtijevali visoke standarde i kreativnu posvećenost konačnom izgledu.
Podsticaji Vlade Srbije
Što se tiče projekata kojima su isplaćeni podsticaji, u 2022. je najviše podržanih projekata, tj. investitora došlo iz SAD-a (i to devet), potom slijedi Velika Britanija s tri projekta, dok su iz Njemačke, Rusije, Italije i Izraela po dva projekta. "Svakako da SAD i VB jesu i zemlje koje distribuiraju najveći broj sadržaja zbog velikog govornog područja za koji ga kreiraju, jake filmske i industrije zabave, pa nije ni čudo da najviše projekata koji su snimljeni u Srbiji upravo dolazi odatle", objašnjavaju iz Asocijacije.
Podsticaji su isti za strane i domaće produkcije. Prošle godine procenti dodijeljenih sredstava za strane i domaće investitore iznose oko 80 prema 20 posto u korist stranih. Pritom, najveći dio sredstava dodijeljen je filmu "The Machine", u kojem uloge tumače popularni američki komičar Bert Kreischer, Jimmy Tatro (Home Economics) i legendarni glumac "Ratova zvijezda" Mark Hamill. Zasnovan na istinitim događajima, film se oslanja na priču koju Bert iznosi na sceni o svom iskustvu na studentskom putovanju u Rusiju devedesetih godina.
Sredstva su dodijeljena i drugoj i trećoj sezoni "Puffins Impossible", prvom animiranom serijalu koji je proizveden u Srbiji, s Johnnyjem Deppom u glavnom ulozi, kao i domaćim serijama, među kojima su "Crna svadba" i "Besa", kao i prvi srpski film na Netflixu - "Nečista krv".
U Srbiji se snima sve više filmova i serija, pa je sada na radaru stranim produkcijama - ne samo zbog dobrih lokacija, kvalitetne radne snage i prije svega filmskih radnika i lokalnog gostoprimstva, već i zahvaljujući podsticajima koje država daje, navodi se u analizi o ekonomskim efektima podsticaja.
Pored budžeta koji svake godine raste i koji ove godine iznosi skoro dvije milijarde dinara, princip dodjele podsticaja i procedura prijave projekata su isti kao i prethodnih godina.
Za iznose i dalje važi povrat od 25 posto sredstava od prihvatljivih troškova proizvodnje igranog filma, TV filma, TV serije, animiranog filma, audio i/ili vizuelne postprodukcije audiovizuelnog djela u Srbiji, kao i povrat 30 posto sredstava od prihvatljivih troškova za projekte čiji budžet u Srbiji iznosi najmanje pet miliona eura i povrat 20 posto sredstava od prihvatljivih troškova proizvodnje namjenskog filma, tj. reklame.
"Srbija je otvorena za sve vrste sadržaja, a jedna od najvažnijih prednosti u odnosu prije svega na zemlje članice EU su podsticaji za reklame", objašnjavaju iz SFA.
Podsticaji se isplate i državi. Za svaki euro koji država daje kao podsticaj za strane produkcije, snimanje filmova, serija, namjenskih filmova i za postprodukciju u Srbiji, vrati se 4,5 eura, pokazuju rezultati analize Ekonomskog fakulteta u Beogradu i Srpske filmske asocijacije. U periodu 2020/21. samo po osnovu PDV-a, poreza na doprinose i godišnjeg poreza na dobit strane produkcije su uplatile 12,5 miliona eura u budžet.
Još jedan interesantan podatak govori o tome da su strane produkcije u analiziranom periodu ostvarile 14.878 noćenja i generisale ukupan doprinos turizmu od 1,26 miliona eura - samo u pokrivanju troškova smještaja i boravišnih taksi.
Zašto oni biraju baš Srbiju kao lokaciju za snimanje? Razloga ima više. Iz Srpske filmske asocijacije navode da je jedan od razloga to što možemo da "glumimo" i druge lokacije zbog prisutnosti različitih arhitektura. Kako kažu, sada je prioritet dovesti što više visokobudžetnih projekata i onih čija se cijela radnja ili bar dio radnje odvijaju u Srbiji.
"Nevjerovatno je koliko i mi, snimajući s kolegama iz svijeta, tek upoznajemo sve ljepote naše zemlje", zaključuje Conić.
