Inflacija u Srbiji konačno je usporila, a trend rasta koji je počeo još u junu 2021. sada je prekinut. Potrošačke cijene u aprilu 2023. godine, u poređenju s istim mjesecom prethodne godine, povećane su za 15,1 odsto, dok su u poređenju s decembrom 2022. godine u prosjeku povećane za 4,4 odsto, pokazuju podaci Republičkog zavoda za statistiku.
Mjesečni rast cijena, koji je počeo u septembru 2020. godine, ipak nije prekinut, pa su cijene u odnosu na mart uvećane za 0,7 odsto, pokazuju podaci.
Hrana je na godišnjem nivou poskupjela za 24,3 odsto, a mlijeko, sir i jaja bili su skuplji za 39,6 odsto. Kategorija stanovanje, voda, električna energija, gas i ostala goriva zabilježila je rast od 21,6 odsto, dok je cijena stvarne stambene rente u prosjeku uvećana za više od jedne četvrtine.
Pad cijena je zabilježen samo u tri kategorije od svih koje se prate, i to goriva i maziva za motorna vozila, prevoz putnika avionom, opremu za snimanje zvuka i slike.
NBS napravila pauzu
Dan prije objavljivanja podataka o inflaciji, Narodna banka Srbije (NBS) saopštila je svoju odluku da cijene zaduživanja u Srbiji ne promijeni prvi put od početka ciklusa pooštravanja monetarne politike (od aprila 2022). Iz NBS-a su rekli da su i dalje pri projekciji da će privreda Srbije ove godine rasti za dva-tri odsto, a nove projekcije rasta cijena biće poznate nakon objavljivanja sljedećeg izvještaja o inflaciji.
Kako su rekli sagovornici Bloomberg Adrije, ne mora da znači da je NBS završila ciklus zatezanja, a sve će zavisiti od sljedećih podataka. "Ne bi me iznenadilo da nakon narednih sastanaka ECB-a vidimo fine korekcije u smjeru dodatnog zatezanja", rekao je nakon odluke NBS-a Miloš Zečević, izvršni direktor za upravljanje aktivom i pasivom u Erste banci. On je postupanje NBS-a ocijenio kao "jako dobro" i dodao da na taj način imamo optimalno balansiranje između privrednog rasta i zauzdavanja inflacije.
Cijene hrane vuku inflaciju
Kako je Bloomberg Adria već pisala, ekonomisti su u majskom izdanju časopisa MAT upozorili da je inflacija u Srbiji prvenstveno rezultat rasta cijena hrane, a tek onda energenata. Učešće hrane u inflaciji na Zapadnom Balkanu prošle godine bilo je u prosjeku 42 odsto, a energenata 16 odsto, navodi se u aprilskom izdanju časopisa MAT.
Autori MAT-a su u aprilskom izdanju časopisa naveli da u strukturi rasta inflacije dominiraju hrana i bezalkoholna pića, naime 49,3 odsto od ukupnog rasta izazvano je rastom cijena ove potrošačke kategorije. Što se tiče hrane, najveći uticaj na rast ukupnih potrošačkih cijena u 2022. godini imao je rast cijene mesa od 20,3 odsto, koji je u strukturi rasta ukupne inflacije učestvovao sa 11,5 odsto. Za skoro 10 odsto rasta ukupne inflacije odgovorno je poskupljenje u grupi mlijeko, sir i jaja, a povrće i hljeb su ukupnom poskupljenju doprinijeli sa po 7,5 odsto.