Bidenova administracija podržava tehnologiju koja izvlači ugljen-dioksid, gas koji zagrijeva planetu, iz vazduha, i izabrala je prve dobitnike fonda od 3,5 milijarde dolara posvećenog razvoju mašina za koje naučnici kažu da će biti potrebne da zaustave najgore efekte klimatskih promjena.
Projekti koje je predložila podružnica kompanije Occidental Petroleum Corp. za okrug Kleberg, u Teksasu, i kompanije Climeworks AG, Battelle Memorial Institute i Heirloom Carbon Technologies, Inc. za okrug Kalkasju u Luizijani, izabrani su za prvi dio finansiranja, do 1,2 milijarde dolara, saopštilo je Ministarstvo energetike SAD.
Tehnologija je "suštinski ogroman usisivač koji može direktno iz vazduha da izvuče decenije stare zagađenosti ugljen-dioksidom", rekla je ministarka energetike Jennifer Granholm novinarima. "Ako ovo primjenimo u velikom obimu, ova tehnologija može ozbiljno da nam pomogne da napredujemo prema našim ciljevima nulte neto emisije."
Kada počnu da rade, očekuje se da će centri ukloniti više od dva miliona metričkih tona ugljen-dioksida godišnje iz atmosfere, što je jednako skanjanju skoro pola miliona automobila na benzinski pogon sa puta, rekla je Granholm. Dodatni projekti trebalo bi da budu najavljeni sljedeće godine, saopštilo je Ministarstvo energetike.
Pored toga, agencija je saopštila da je izabrala 19 projekata za manje nagrade uključujući nagradu od tri miliona dolara za centar direktnog hvatanja vazduha (DAC) koji je predložila divizija kompanije Chevron USA Inc. u mestu San Roman, u Kaliforniji, i nagradu od 12,5 miliona dolara za Regionalni centar za direktno hvatanje vazduha u državi Vajoming koji je predložila privatna kompanija Carbon Capture Inc.
DAC uključuje upotrebu mašina za izvlačenje CO2 iz okolnog vazduha i skladištenje putem različitih tehnika. Industrija je mlada i još uvijek sazrijeva. Švajcarska startap kompanija Climeworks ima najveću DAC fabriku na svijetu na Islandu, koja može godišnje da uhvati 4.000 tona CO2. To je ekvivalent nekoliko sekundi emisije ugljen-dioksida od strane čovječanstva.
Kompanija trenutno gradi fabriku koja će, kako tvrde, biti sposobna za hvatanje 36.000 tona CO2 svake godine, a druge startap kompanije planiraju izgradnju fabrika sposobnih za hvatanje hiljada tona ovog gasa iz vazduha. I pored ovih napora, DAC ostaje skup i zahtijeva veliku količinu energije.
Svijet će u narednim decenijama morati brzo da poveća kapacitete DAC-a, kao i druge oblike uklanjanja ugljen-dioksida. Skoro svaki scenario za ograničavanje globalnog zagrijavanja na 1,5°C, cilj postavljen Pariskim sporazumom, zahtijevaće uklanjanje milijardi tona ugljenika iz atmosfere svake godine do sredine vijeka, tvrde klimatski naučnici.
Dobar pokazatelj da li je to ostvarivo biće ako industrija uspije da uhvati milion tona CO2 godišnje do 2030. godine. Tržište za te usluge moglo bi dosegnuti bilion dolara do kraja 2030-ih, prema istraživanju BloombergNEF-a, ako svijet da prednost kvalitetnom uklanjanju ugljen-dioksida prije nego kompenzacijama.
Širom svijeta postoji oko 18 projekata direktnog hvatanja vazduha, ali oni koje je saopštilo Ministarstvo energetike SAD postaće prva komercijalna primjena na velikom obimu u Sjedinjenim Američkim Državama, rekla je Sasha Stashwik, direktorka politike organizacije Carbon180, koja se bavi politikom uklanjanja ugljenika. Ukupno finansiranje predstavlja 400 puta veći kapacitet za DAC, rekla je.
"Ovo je zaista velika stvar u svijetu uklanjanja ugljenika", rekla je Stashwik. "Ovo će biti najveća primjena uklanjanja ugljenika ikada."
(Ažurirano u prvih pet pasusa sa detaljima o projektima Ministarstva energetike)