Rusija je navela koliko će njene isporuke gasa na svjetsko tržište pasti u naredne tri godine – a brojevi naglašavaju obim izazova s kojima se suočavaju evropski potrošači energije.
Godišnji izvoz iz gasovoda trebalo bi da padne za skoro 40 odsto, na 125,2 milijarde kubnih metara u periodu 2023-2025, prema trogodišnjem nacrtu nacionalnog plana, u koji je Bloomberg imao uvid. Izvoz cjevovodnog gasa ove godine je procijenjen na 142 milijarde kubnih metara, pokazao je nacrt.
Ruski gasni gigant Gazprom PJSC već mjesecima smanjuje priliv u Evropu – istorijski njihovo najveće tržište – usred sankcija EU zbog invazije na Ukrajinu. Neki evropski kupci su isključeni nakon što su odbili da ispune zahtjev Kremlja da gas plaćaju u rubljama. Rusija je takođe prekinula isporuke u region preko velikih gasovoda, pozivajući se na sankcije Zapada i tehničke razloge. To je ostavilo region s ograničenim protokom preko Ukrajine i isporukom preko drugog kraka Turskog toka kao posljednjim preostalim rutama za snabdijevanje kontinentom.
Nacrt budžeta ne daje pregled izvoznih tržišta. Međutim, na osnovu istorijskih podataka i trenutnih tokova, Turska bi mogla postati pojedinačni najveći klijent Gazproma na kontinentu. Prošle godine ruski proizvođač gasa izvezao je u Tursku skoro 27 milijardi kubnih metara.
Kina bi sljedeće godine mogla da postane drugi najveći kupac ruskog gasa. Sporazum između Gazproma i Kineske nacionalne naftne korporacije predviđa postepeno povećanje snabdijevanja preko gasovoda Snaga Sibira na oko 21 milijardu kubnih metara u 2023. s nekih 15 milijardi na 16 milijardi ove godine, koliko je planirano.
Na osnovu pomenutih pretpostavki i s obzirom na godišnje isporuke od oko 30 milijardi kubnih metara zemljama bivšeg Sovjetskog Saveza, oko 45 milijardi kubnih metara gasa moglo bi da se isporuči evropskom tržištu. To je otprilike 123 miliona kubnih metara dnevno. Rusija trenutno izvozi u Evropu oko 80 miliona kubnih metara dnevno.
Ti iznosi su podložni promjeni pošto će Gazprom tek donijeti konačnu odluku o snabdijevanju na osnovu tržišnih uslova, zahtjeva klijenata i potencijalno daljnje eskalacije ruskog sukoba sa Zapadom.
Protok nafte
Rusija očekuje blagi porast izvoza sirove nafte, uprkos tome što je Evropa zaustavila većinu kupovina te sirovine iz Moskve. U nacrtu trogodišnjeg budžeta predviđeno je da se sljedeće godine izveze 250 miliona tona sirove nafte, u odnosu na 243 miliona tona isporučenih ove godine, sa 255 miliona tona i 260 miliona tona koje će biti isporučene 2024. i 2025. godine.
Međutim, vidi se da će isporuke naftnih derivata pasti na 113 miliona tona u 2023. godini, s projektovanih 130 miliona tona ove godine, prema nacrtu.