NBA povjerenik Adam Silver ove sedmice je pred Upravnim odborom lige predstavio nacrt vizionarskog projekta - stvaranje profesionalne muške košarkaške lige u Evropi. Projekt bi prema optimističnim predviđanjima trebao startati već 2026. godine, imao bi potencijal da posve naruši evropski košarkaški duopol FIBA-e i ULEBA te dodatno pozicionira NBA kao vodeći globalni košarkaški brand.
Mediji navode da bi liga u prvoj fazi imala 16 timova, što je veći broj od ranijih projekcija s osam ekipa. Uključivala bi postojeće evropske klubove, nova partnerstva s institucionalnim investitorima i osnivanje franšiza na strateški važnim tržištima poput Londona i Pariza. Silver, koji je ranije ove godine odradio niz sastanaka u Evropi s potencijalnim sudionicima, sada traži pozitivnu odluku svojih 30 vlasnika NBA klubova da nastavi razradu plana.
FIBA kao iznenađujući saveznik
Upravni odbor o tome još neće glasati, no sastanak u New Yorku bio je prvi test interesa i podrške za projekt. Na marginama sastanka bio je prisutan i glavni sekretar FIBA-e Andreas Zagklis, što sugerira ozbiljnost pristupa i moguću saradnju na institucionalnom nivou. Lako je zaključiti da FIBA koristi NBA kao novog saveznika u svom ratu s ULEB-om, rivalskom organizacijom koja joj već skoro dvije i po decenije krade primat u evropskoj muškoj klupskoj košarci.
Model koji NBA razmatra temelji se na kombinaciji franšiznog vlasništva i natjecateljske mobilnosti. Investitori bi dobivali udjele u ligi, dok bi se nekoliko mjesta ostavljalo otvorenim za klubove koji se kvalificiraju na temelju sportskog uspjeha, primjerice kroz nacionalne lige ili FIBA-ina natjecanja. Time se pokušava pomiriti zatvoreni sistem karakterističan za američki sport i evropsku tradiciju promocije i ispadanja.
Treba naglasiti da NBA namjerava napraviti posebno takmičenje, a ne proširiti svoju ligu evropskom konferencijom. Kao najisturenija osoba u novom projektu ističe se francuska košarkaška legenda Tony Parker. Ideje o proširivanju svog takmičenja na Evropu ima i NFL, ali to je još uvijek "na dugom štapu".
Real Madrid je potencijalni član
Za NBA projekt u Evropi veliki interes dolazi iz svijeta fudbala. Vlasnici klubova poput Qatar Sports Investmentsa (PSG) i Abu Dhabi United Groupa (Manchester City) istražuju mogućnosti ulaska u košarkaški sektor. Na popisu potencijalnih partnera spominju se etablirani klubovi poput Real Madrida, kojem ističe ugovor s Euroligom, Barcelone, Fenerbahcea i ASVEL Basketa. Nijedan od ovih klubova zasad nije javno signalizirao izlazak iz Eurolige, koja bi s novom NBA inicijativom mogla dobiti ozbiljnu konkurenciju.
Za Euroligu, koja se godinama nosi s izazovima upravljanja, investicija i komercijalnog rasta, dolazak NBA-a može predstavljati i prijetnju i mogućnost. Dosadašnji pokušaji integracije dviju organizacija nisu urodili plodom, ali nova liga bi uz podršku FIBA-e mogla predstavljati alternativu trenutnom modelu.
NBA već duže vrijeme promatra evropsko tržište kao prostor za rast. Evropa proizvodi sve više NBA talenata, interes publike za košarku raste, a sportska infrastruktura u velikim gradovima kao što su Berlin, London, Pariz i Milano pruža prostor za razvoj. Istovremeno, poslovni potencijal sporta u Evropi ostaje djelomično neiskorišten u usporedbi s američkim modelom monetizacije.
Šta ovo znači?
"Ne želimo ignorirati bogatu tradiciju evropske košarke, ali vjerujemo da postoji prostor za novi pristup koji će biti finansijski održiv i privlačan globalnoj publici", rekao je Silver ranije ove godine.
Za NBA, ulazak na evropsko tržište predstavlja stratešku ekspanziju, kombinaciju sportskog razvoja, komercijalnog skaliranja i geoekonomske diverzifikacije. Za evropske klubove, to je potencijalno ulaznica u novu finansijsku stvarnost, ali i izazov opstanka u činjenici da bi NBA mogao diktirati nova pravila igre. Konačna odluka o pokretanju lige još nije donesena, ali očekivanja su velika. Ako Silver osigura podršku vlasnika, mogla bi početi operacija redefiniranja profesionalne košarke u Evropi kakvu poznajemo.
.webp){kind=icon}
