Predsjednik Donald Tramp izjavio je da će Saudijska Arabija investirati bilion dolara u Sjedinjene Američke Države, promovišući talas sklapanja ugovora na početku svoje četvorodnevne posjete Bliskom istoku.
Trumpova izjava u utorak uslijedila je dok je učvršćivao svoj odnos sa saudijskim prestolonasljednikom Mohammedom bin Salmanom, ključnim regionalnim igračem, tako što je Rijad izabrao za svoju prvu planiranu inostranu destinaciju. Predsjedniku su se pridružili neki od najistaknutijih američkih generalnih direktora.
"Ako pogledate druge predsjednike, oni ne bi uspjeli da se dogovore za bilion dolara, i to ni za više godina," rekao je Trump tokom saudijsko-američkog investicionog samita. "Mi smo to postigli za svega dva mjeseca."
De fakto saudijski lider, poznat kao MBS, prvobitno se obavezao na 600 milijardi dolara novih saudijskih investicija u SAD tokom četvorogodišnjeg perioda, što se poklopilo s cifrom koju je Bijela kuća navela u saopštenju za medije.
Međutim, bilo je očigledno da Trump želi više. Predsjednik je više puta prije puta izjavljivao da želi da se ta cifra zaokruži na bilion dolara.
Detalji nisu odmah bili dostupni, ni izvor neslaganja nije bio odmah jasan. Takođe nije izvjesno koliko su ta obećanja realna: cifra od bilion dolara približno odgovara cjelokupnom bruto domaćem proizvodu Saudijske Arabije.
Do trenutka kada su obojica stigli na binu, prestolonasljednik Mohammed je obećao da će raditi na tome da poveća američke investicije svoje zemlje kako bi dostigle nivo koji je Trump želio.
Trumpovo fokusiranje na strana direktna ulaganja u SAD nije slučajno. Bivši investitor u nekretnine posebno cijeni transakcione ekonomske sporazume i predstavlja sebe kao glavnog pregovarača Amerike.
Ali Shihabi, saudijski autor i komentator koji je bio u palati Al-Yamamah kao jedan od uglednih gostiju pozvanih da dočekaju Trumpa, rekao je da je važno gledati dalje od same novčane vrijednosti najavljenih investicija.
"Ova posjeta ističe snagu odnosa i daje stabilnost stvaranjem stalno rastuće mreže veza u ekonomskim, političkim i bezbjednosnim oblastima," rekao je Shihabi u intervjuu.
Bloomberg
Trumpov govor nosio je neka obilježja njegovih političkih mitinga. Na binu je izašao uz svoju kampanjsku himnu, God Bless the USA od Lee Greenwooda, i govorio o brojnim temama, od suzbijanja ilegalne imigracije do carina.
Investicioni sporazum uključuje američku prodaju odbrambene opreme u vrijednosti od skoro 142 milijarde dolara, čime se Saudijskoj Arabiji obezbeđuje "najsavremenija borbena oprema i usluge više od desetak američkih odbrambenih kompanija," navela je Bijela kuća.
Paket prodaje obuhvata širok spektar odbrambenih tehnologija – od ratnog vazduhoplovstva, preko pomorske bezbjednosti, do informacionih i komunikacionih usluga, navodi se u saopštenju.
Kompanija Boeing Co. očekuje se da proda putničke avione 737-8 u vrijednosti od 4,8 milijardi dolara za AviLease, saopštila je Bijela kuća.
Kompanije Alphabet Inc.’s Google, Oracle Corp., Salesforce Inc., Advanced Micro Devices Inc., Uber Technologies Inc. i saudijska DataVolt uložiće 80 milijardi dolara "u najsavremenije transformacione tehnologije u obje zemlje." DataVolt "nastavlja sa planovima" da uloži 20 milijardi dolara u centre za vještačku inteligenciju i energetsku infrastrukturu u SAD, prema saopštenju.
Saopštenje je uslijedilo nakon što je Trump potpisao niz memoranduma tokom državne posete sa MBS-om i pre nego što je američki predsednik trebalo da govori na investicionom samitu u Rijadu.
Trumpov pristup spoljnoj politici u velikoj mjeri je pod uticajem "njegove verzije ekonomske državne strategije, koja se oslanja na bogate države Zaliva i njihove ogromne državne investicione fondove kao izvore ulaganja u Sjedinjene Države," rekao je Steven Cook, viši saradnik za studije Bliskog istoka i Afrike u Savjetu za spoljne odnose.
Investicioni samit okupio je vodeće poslovne lidere iz kraljevine i SAD. Trumpov milijarder-saveznik Elon Musk, koji nadgleda predsjednikov program smanjenja troškova vlade, održao je govor, kao i Larry Fink iz kompanije BlackRock Inc., Andy Jassy iz Amazon.com Inc. i Jensen Huang iz Nvidia Corp. Ostali izvršni direktori, uključujući Jane Fraser iz Citigroup Inc. i Stephena A. Schwarzmana iz Blackstonea, učestvovali su u događajima vezanim za samit.
Ovaj događaj predstavlja centralni deo Trumpove inicijative za jačanje poslovnih sporazuma sa saveznicima na Bliskom istoku i privlačenje većih stranih investicija u SAD. Dnevni red, koji je obuhvatao teme poput finansija, energetike i vještačke inteligencije, istakao je sektore koji imaju sve značajniju ulogu u regionu.
Ipak, obećanja prestolonasljednika o ulaganjima mogla bi se sukobiti sa njegovim sopstvenim planovima za transformaciju saudijske ekonomije, sa ciljem da se smanji istorijska zavisnost od nafte. Njegove ambicije, koje uključuju velike infrastrukturne projekte poput futurističkog grada Neom, vjerovatno će koštati blizu dva biliona dolara, prema procjenama koje je prikupio Bloomberg News.
Trumpa pristup predstavlja ključnu priliku za Saudijsku Arabiju da privuče dio potrebnog kapitala iz SAD i drugih investitora. Kraljevina cilja da privuče 100 milijardi dolara stranih direktnih ulaganja godišnje do 2030. godine, ali je prošle godine privukla samo 20,7 milijardi dolara, što je najniži iznos od 2020. godine.
Cijene nafte, koje se kreću oko 62 dolara po barelu, dodatno vrše pritisak na finansije Saudijske Arabije, pri čemu Bloomberg Economics procenjuje da kraljevini treba cijena od barem 96 dolara po barelu da bi izbalansirala budžet.
Vještačka inteligencija (AI) posebno je u fokusu Trumpove posjete, a zemlje poput Saudijske Arabije i UAE-a takmiče se da postanu centri za ovu tehnologiju. Ove ambicije djelimično zavise od njihove sposobnosti da dođu do najnovijih američkih čipova, koji su trenutno ograničeni pravilima iz Bidenove administracije, čiji je cilj sprečavanje Kine da stekne prednost u trci za AI.
Trumpova administracija planira da ukine dio tih ograničenja, a UAE je obećao ulaganje od 1,4 biliona dolara u SAD tokom 10 godina kako bi pridobio predsjednika. Ovaj dogovor postignut je nakon sastanka između američkog predsednika i šeika Tahnoona Bin Zayeda Al Nahyana u martu. Trump je zakazao posjetu Abu Dabiju u četvrtak.
Muskova xAI je udružila snage sa kompanijom MGX iz Abu Dabija, kao i sa Microsoft Corp. i BlackRock, u pokušaju da izgrade infrastrukturne objekte u vrednosti od 30 milijardi dolara, uključujući centre za podatke i druge infrastrukturne projekte vezane za vještačku inteligenciju.
- U pisanju pomogao Sam Dagher.
.webp){kind=icon}
