Tržište stanova u Beogradu, koje se već izvjesno vrijeme koleba između visokih cijena, velike potražnje i nepovoljnih uslova za kupovinu počinje polako da reaguje pod pritisikom smanjene prodaje.
U Beogradu, kako kaže Ivana Štrbac, šefica Odjeljenja za procjenu nepokretnosti Republičkog geodetskog zavoda, tražnja se iz centra pomjera kao periferiji. Na to prije svega utiču povoljnije cijene, potreba za mirnijim okruženjem, ali i Expo 2027.
Pada prodaja u ljetnim opštinama Vračar i Stari grad
"U centralnim gradskim opštinama – Stari grad, Vračar i Novi Beograd, u prvih šest mjeseci ove godine prema preliminiranim podacima zabilježen je i pad broja prodatih stanova i ukupna prometovana vrijednost. S druge strane, u istom periodu, obodne gradske opštine – Surčin, Zemun i Čukarica, koje imaju povoljnije cijene, bilježe rast u prodaji za 10 odsto i sasvim sigurno će tržnja tu nastaviti da raste", kaže za Bloomberg Adriju Štrbac.
Bloomberg Adria TV
Prema njenim riječima obodne opštine su povukle rast prodaje u cijelom Beogradu, zbog čega se može reći da je tražnja za stanovima u Beogradu u blagom oporavku, posmatrajući svih 18 gradskim opština.
Nove stanove niko neće-pad prodaje od 13 odsto
I to nije jedini trend u prijestonici. Prema prvim, preliminarnim podacima za prvo polugodište ove godine, intersovanje za starogradnju raste, kao i cijene, dok za novogradnju zainteresovanost pada.
"Od svih kupljenih stanova u Beogradu 60 odsto čine stanovi u starogradnji, dok je 40 odsto kupljeno od investitora, tako da strogradnja bilježi rast prodaje od sedam odsto u odnosu na prošlu godinu, dok novogradnja bilježi pad od 13 odsto. Najveći broj trnaskacija, kada je o starogradnji riječ zabilježen je na Novom Beogradu, Voždovcu i Zvezdari, dok je najveći broj stanova u novogradnji kupljen na Zvezdari, Savskom vencu i Zemunu'', ističe sagovornica i dodaje:
"Cijene stanogradnje su za šest mjeseci od počeka godine, do jula porasle oko 3,6 odsto. Ipak, što se tiče generalno cijena stanova u Beogradu, one sporije rastu, što je donekle i očekivano, imajući u vidu visoko nivo koje su dostigle u prethodnom periodu. Ni u narednom kvartalu ne očekujem da će doći do rasta cijena već do usporavanja'', kaže Štrbac i objašnjava da pogled u retrovizor na tromjesečni indeks cijena pokazuje da je novogradnja u odnosu na prethodno tromjesečje porasla 0,82 odsto, a starogradnja 0,94 odsto.
A ko će da upali svjetlo?
Međutim, uprkos sporijem rastu cijena novogradnje, ali i padu prodaje u Beogradu od čak 13 odsto, investitori, ne usporavaju rad mješalica na gradilištima. Kao što je Bloomberg Adrija pisala čak ni 10.000 praznih stanova i više od 100.000 privremeno nastanjenih u Beogradu ne zaustavlja gradnju.
Gradnja, naročito luksuznih nekretnina, posljednjih godina privukla je i sportiste da novac, za koji su prolivali znoj na terenima ulože u cigle. Lista imena fudbalera i košarkaša koji su loptu zamijenili gradilištem, iz godine u godinu sve je duža. Pročitaje ko predvodi luksuznu gradnju u Beogradu.
No, nisi oni jedni. Glavni igrači na beogradskom tržištu masovnije stanogradnje, i to one luksuzne, jesu izraelske, češke i srpske firme. Kako je ranije pisala Bloomberg Adrija, u Beogradu je trenutno aktivno devet velikih gradilišta, i to pretežno u centralnim gradskim opštinama - Stari grad, Dorćol, Novi Beograd i Vračar.
Tražnju pospješuju Rusi, Kinezi i dijaspora
Infuziji tražnji daju Rusi, koji su kupili u prva dva kvartala stanove u vrijednosti od 85 miliona evra, Kinezi, kao i ljudi iz Srbije koji žive i rade u Austriji, Njemačkoj i SAD.
|
Više o tendencijama na srpskom tržištu nekretnina poslušajte u videu. |
"Rusi najviše kupuju stanove u Beogradu, Novom Sadu i Subotici", rekla je nedavno Štrbac gostujući na Bloomberg Adria TV.
Ljubav prema novim ciglama gaji i srpska dijaspora. U Beogradu kupuju jer žele da investiraju, a u manjim mjestima se upisuju u katastar zbog emotivne veze sa zavičajem.
Miloš Mitić, direktor agencije za prodaju i izdavanje stanova City expert, u avgustu je za Bloomberg Adriju rekao da je učešće dijaspore u tržištu nekretnina u Beogradu od 10 do 15 odsto, a u manjim mjestima od 30 do 40 odsto.
"Recimo, u Leskovcu u novom stambeno-poslovnom kompleksu Sajam residence, koji se gradi u centru grada, polovina stanova prodata je Srbima koji rade u inostranstvu'', rekao je Miloš Mitić.
Pad građevinskih dozvola
No, teško da će građevinska industrija nastaviti trku sprintom. Avgustovska statistika ne djeluje optimistično budući da je izdao čak 10,4 odsto manje građevinskih dozvola u odnosu na isti period prethodne godine.
Još jedna novina ove godine, u odnosu na prethodne jeste i da je stambena izgradnja u minusu, ali je zato kancelarijski prostor izgurao u plus.
Zašto je došlo do ovog obrta, objasnila je analitičarka Bloomberg Adrije Marina Petrov Savić. Pročitajte.
Oseka u Beogradu, ali plima u Srbiji
Indeks cijene nepokretnosti Republičkog geodetskog zavoda pokazao je da cijene kvadrata nastavljaju da rastu po stopi od skoro pet odsto, ali i da Beograd više ne prednjači u tom rastu.
Kada je riječ o cijenama stanova, najsnažniji rast zabilježen je u južnoj i istočnoj Srbiji i iznosio je 7,40 odsto. Šumadija i zapadna Srbija imale su rast od 5,05 odsto, Vojvodini 4,49 odsto, i Beogradu 3,98 odsto.
Cijenu kvadrata zidaju Bor i Niš
Tržište nekretnina u Boru potpuno je premijenio kineski Ziđin, kao i činjenica da u tom gradu ništa nije zidano 30 godina. Kupci – i to kreditni- su upravo novozaposleni radnici u borskom rudniku, a cijena kvadrata u posljednje tri godine je duplirana.
Ivana Štrbac je nedavno za Bloomberg Adriju rekla da je prema preliminarnoj procjeni u Boru, investirano oko šest miliona evra u prvoj polovini 2024. godine, što je za oko 118 odsto više nego u prvom polugodištu prethodne godine. Broj prodatih kuća je utrostručen, a vrijednost je pet puta povećana
Inače, cijene stanova u Boru se kreću između 800 i 1.200 evra po kvadratnom metru.
Broj prodaja novosagrađenih stanova u Nišu porastao je za oko 60 odsto u prvoj polovini godine u odnosu na isti period prošle godine. Prema preliminarnoj proceni RGZ-a, vrijednost prodatih stanova je oko 60 miliona evra u prvoj polovini godine, što je međugodišnji rast od oko 40 odsto.
Cijene stanova u Nišu se, inače, kreću od 800 do 1.300 evra.
NBS će zadati konačni udarac rastu kvadrata
Čim su monetarne vlasti Evropske centralne banke počele da popuštaju i snižavaju kamatne stope, u Srbiji je počela da raste potražnja za stambenim kreditima. Prema izvještaju RGZ iz drugog kvartala ove godine, 10 odsto svih prometovanih nepokretnosti finansirano je putem kredita, što predstavlja povećanje od tri procentna poena u odnosu na prethodnu godinu.
Ko se i dalje premišlja da li da kaže konačno da, decenijskom zaduživanju kod banke, savjetujemo da pročita kako će odluke ECB da utiču na rate stambenih kredita građana Srbije.
|
O promijenjenim okolnostima zaduživanja govorio je i Mališa Đukić, profesor Beogradske bankarske akademije, u razgovoru za Blomberg Adria TV. |
Povećanje broja odobrenih kredita komentarisala je za Bloomberg Adriju i Narodna banka Srbije.
"To se može dovesti u vezu sa Odlukom Narodne banke Srbije o privremenom ograničavanju kamatnih stopa na stambene kredite, odlukom ECB da započne sa ublažavanjem svoje monetarne politike, ali i rastom zarada. Nastavak rasta tražnje je očekivan i u trećem tromesečju 2024. godine. Od stupanja na snagu Odluke građanima ukupno odobreno više od 10.000 stambenih kredite", navode iz NBS.
I za kraj, ali ne i najmanje važno, naročito za one koji planiraju da se zadužuju, da li znate koliko košta stambeni kredit?
.webp){kind=icon}