.webp){kind=icon}
Sve više su cijene hrane i energenata ponovo glavni krivci, a podaci Republičkog zavoda za statistiku (RZS) po petnaesti put zaredom nose istu poruku - inflacija u Srbiji se ubrzava.
Ukupna inflacija je u oktobru iznosila 15 odsto nakon 14 odsto zabilježenih u septembru, najviše što je izmjereno otkako su 2007. u RZS usvojili COICOP metodologiju.
U odnosu na septembar, cijene u Srbiji su u prosjeku porasle za 1,9 odsto, pokazuju podaci RZS.
Jeftinije samo avionske karte
Posmatrano po kategorijama, cijene hrane i energenata su i dalje rasle brže od ostalih vrsta robe i usluga. Hrana je u oktobru u prosjeku poskupjela za 23,9 odsto na godišnjem nivou, dok su potrošači za mlijeko, sir i jaja morali da plate skoro 40 odsto više nego prije 12 mjeseci.
Visina kirije je porasla za više od 27 odsto, a čvrsta goriva, na koja su upućeni građani koji se ne griju na gas, poskupjela su za 50 odsto.
Električna energija, gas i ostala goriva poskupjeli su za 19,2 odsto u poređenju s oktobrom 2021. godine, dok su cijene goriva i maziva u prosjeku porasle 17,5 odsto. Cijene u okviru kategorije transport više su za 13,2 odsto na međugodišnjem nivou.
Od svih kategorija čije se cijene prate, na godišnjem nivou su pojeftinile samo avionske karte (za 0,2 odsto) i oprema za prijem, snimanje i reprodukciju zvuka i slike (za 0,9 odsto).
Uskoro usporavanje
Kako bi rast cijena vratila u okvire cilja, Narodna banka Srbije (NBS) je na osmoj uzastopnoj sjednici podigla kamatne stope. U istom saopštenju gdje je izvijestila o podizanju referentne kamatne stope na 4,5 odsto, iz NBS su rekli da se prema novembarskoj projekciji pad stope inflacije očekuje krajem ove ili početkom sljedeće godine.
Do kraja perioda projekcije inflacija će se naći u okviru cilja koji je postavljen u rasponu od 1,5 odsto do 4,5 odsto, predviđaju iz NBS.
"Prema novembarskoj srednjoročnoj projekciji, ukupna inflacija ostaće povišena do kraja ove i početkom naredne godine, ali će se nakon toga naći na opadajućoj putanji, uz znatniji pad u drugoj polovini 2023. i povratak u granice cilja do kraja perioda projekcije", navodi se u saopštenju izdatom 10. novembra.
Slične projekcije imaju i analitičari Bloomberg Adrije, koji su takođe predvidjeli da će cijene zaduživanja NBS morati da podigne barem za još 100 baznih poena do kraja februara 2023.
"Inflacija će tokom ovih mjeseci dostići svoj vrhunac i to će biti faktor koji će, nakon što infacija počne slabiti, smanjiti pristisak na centralnu banku za dodatno stezanje", rekao je nakon odluke NBS glavni analitičar Bloomberg Adrije Andrej Knez.
Inflaciona očekivanja porasla u septembru
Očekivanja privrede i finansijskog sektora u pogledu inflacije pogoršala su se u septembru. Kratkoročna (jednogodišnja) inflaciona očekivanja predstavnika finansijskog sektora porasla su za jedan procentni poen na sedam odsto, dok privreda očekuje brži rast cijena (10 odsto) uz mjesečnu promjenu kratkoročnih očekivanja za 2,5 procentnih poena.
Kako su tom prilikom naveli iz NBS, ovo se može pripisati rastućem pesimizmu energetskih kompanija i poljoprivrednih proizvođača, koji su izloženiji rastu cijena zbog situacije nastale po izbijanju rata u Ukrajini.
Podaci o baznoj inflaciji, ali i najnovije projekcije NBS biće poznate nakon predstavljanja novembarskog izvještaja o inflaciji, zakazanog za utorak, 15. novembar.
