Kup utakmice dugo su bile emotivni simbol nogometa, eliminacija, iznenađenja, mala mjesta na velikoj sceni. Ali u eri TV prava, proširenih UEFA takmičenja i hiperkomprimiranog kalendara, kup sve više izgleda kao luksuz koji top klubovi amortiziraju kad im sezona krene loše. To odavno više nije trofej koji definira sezonu, nego dodatak, ugodan ako dođe, bezbolan ako izmakne.
Istovremeno, nogomet kao industrija ne pada. UEFA bilježi rast publike i globalni interes. Pada samo rang kupa, on gubi hijerarhijski status, ali dobiva novu, jasniju funkciju, spašavati finansijski krvotok piramide.
Ako neka zemlja još pokazuje da kup može biti takmičenje prvog ranga, onda je to Njemačka. DFB-Pokal je u sezoni 2024/25. privukao više od 1,59 miliona gledatelja na 63 utakmice, s prosjekom od oko 25.000 po meču, što su brojke koje pariraju mnogim ligama srednjeg ranga. Nagradni fond je ozbiljan, 67 miliona eura od prvog kola do polufinala, plus 7,2 miliona za finale. Za pobjednika ide 4,32 miliona, finalistu 2,88 miliona. To je za njemačke standarde ozbiljan, gotovo evropski iznos.
Čitaj više
Como 1907: Kako je klub s jezera postao najatraktivniji projekt u italijanskom fudbalu
Como 1907 ušao je u italijanski fudbal kao anomalija, mali stadion, malo tržište i godinama hronična nestabilnost. Danas je to najbrže rastući sportsko-poslovni projekt u Serie A.
02.12.2025
Real Madrid predlaže prodaju udjela kako bi procijenio vrijednost kluba
Real Madrid je spreman dopustiti vanjskom investitoru da stekne udio u fudbalskom klubu, što bi španskom sportskom gigantu pomoglo da bolje procijeni kako ga drugi vrednuju.
24.11.2025
Ima li smisla u nogometu meč između perolake i superteške kategorije
U nogometu ne postoje težinske kategorije. Nema klasifikacija po snazi, veličini ili budžetu, niti ograničenja ko smije u ring s kim.
26.11.2025
Juventus prikupio 98 miliona eura prodajom dionica, cilj vraćanje duga
Klub, čije su dionice listirane u Milanu, prodao je 37,9 miliona novih dionica
21.11.2025
Francuska sportska mašina: Kako država proizvodi šampione umjesto da ih čeka
Francuska nije samo sportska sila, ona je laboratorij koji već decenijama proizvodi šampione.
21.11.2025
Evropskom fudbalu trebaju kolektivni ugovori: Američki model jeftiniji je od parnica i sukoba
Evropski fudbal ulazi u zonu pravne nestabilnosti. Premier liga pokušava uvesti ograničenja potrošnje kroz nova pravila "anchoring" i "squad-cost ratio", dok Udruženje profesionalnih fudbalera (PFA) najavljuje tužbe.
19.11.2025
Taj novac pravi razliku. Oberligaš Pirmasens, s prosječnih 700 gledatelja, domaćinstvom protiv HSV-a računao je na oko 100.000 eura neto prihoda, praktično novi sponzorski ugovor. Za Herthu, Arminiju ili bilo koji klub s finansijskim problemima, četvrtfinale donosi 1,7 miliona eura, novac koji može udahnuti kisik jednoj sezoni. Za Bayern, kup je treći prioritet. Za Pirmasens, najvažniji dan u kalendaru. To je razlika koja definira moderni kup.
Engleska između romantike FA Cupa i iscrpljenosti Carabao Cupa
Engleska najjasnije pokazuje koliziju tradicije i suvremenog rasporeda. FA Cup opstaje na romantici, 745 klubova u sezoni 2024/25., priče iz sedmog nivoa takmičenja, prepuni pubovi i televizijski narativi koji se prodaju lako. Ali pritisak Lige prvaka i Premier lige natjerao je FA da ukine ponavljanje mečeva, simboličan rez koji mnogi smatraju početkom kraja stare magije.
Finansijski, FA Cup tone sporije nego što se priča. Nagradni fond je 20,3 miliona funti, a većina novca ide niz piramidu. Gubitnik trećeg kola dobija garantiranih 25.000 funti, pobjednik 115.000, redistribucijski mehanizam koji spašava male klubove, ali pokazuje da je prioritet postao balans, ne prestiž.
Carabao Cup, s druge strane, pati najviše. Prošireni evropski kalendar gura četvrtfinale u gusti decembar, klubovi igraju četiri meča u devet dana, a EFL otvoreno upozorava da je integritet takmičenja pod prijetnjom. Za top klubove to je postalo poligon za rotaciju, za Championship klubove jedini način da se pojave na velikoj sceni.
Francuska i Španija: Kup kao društveni i geografski projekt
Francuski Coupe de France jedan je od najmasovnijih sportskih projekata na kontinentu, više od 8.500 klubova, uključujući amaterske ekipe iz prekomorskih teritorija. Ovdje kup ima funkciju koju liga nema, spajanje zemlje. Underdog priče, kako je trećeligaš Bourgoin-Jallieu izbacio Lyon, objašnjavaju zašto Francuzi još štite ovaj format.
Španija je odabrala drugačiji put, formatom. Uvođenjem single-match sistema do polufinala, slabiji klub dobio je prednost domaćeg terena, a Copa del Rey postao brži i atraktivniji TV proizvod. Ali i tamo vrijedi pravilo, kup je narativni dodatak, ne ekonomski prioritet Real Madrida ili Barcelone.
Adria regija: Kup kao politika, Evropa i povremeni spektakl
U Adria regiji kup nikada nije imao ozbiljan komercijalni status, ali ima tri uloge koje se stalno vraćaju: ulaz u Evropu, politički kapital i povremeni sportski spektakl.
U BiH nagradni fond je simboličan, 30.000 KM pobjedniku, 20.000 KM finalisti, ali kup ima ozbiljnu težinu kad se igra derbi. Grbavica je bila puna 2021. u finalu Borac - Sarajevo, baš kao što Bilino polje zna biti prepuno kad mali klub dobije velikog protivnika. Problem je kontinuitet: interes raste samo kad se poklope parovi i stadioni.
U Hrvatskoj je kup integriran u komercijalni paket s HNL-om, što mu daje stabilnost. Finale, uz Dinamo, Hajduk ili Rijeku, uvijek izgleda kao veliki događaj, ali u ekonomskoj strukturi klubova kup ostaje sekundaran.
Slovenija ima jasnu logiku, kada se u finalu sretnu Maribor i Olimpija, dolazi više od 10.000 gledatelja, što je za slovenske uvjete vrlo ozbiljan broj. U drugačijim podjelama naslovnih uloga posjeta pada.
U Srbiji kup funkcionira kao produžetak interne hijerarhije, Zvezda i Partizan dominiraju, savezi koriste kup za geografsko "širenje", a klubovi srednjeg ranga kup igraju iz praktičnih razloga, ulazak u Evropu, budžetski predah, medijski moment.
.webp){kind=icon}
