Studiranje u regiji i studentske migracije predstavljaju važan dio u povezivanju zemalja. U posljednjim decenijama, migracije studenata u Adria regionu postale su sve prisutnije, što je rezultat socijalno-ekonomskih promjena, razvojnih politika, kao i obrazovnih programa i prilika koje nude univerziteti u regionu.
Kulturne i jezičke sličnosti su nešto što dodatno ohrabruje mlade da odaberu fakultet u nekoj od država regiona, jer je prilagođavanje akademskom okruženju relativno jednostavno.
Jedan od razloga zašto studenti iz susjednih zemalja dolaze u Srbiju jeste kvalitet obrazovanja, kao i mogućnost dobijanja diploma koje su priznate u Evropskoj uniji. Takođe, mnogi univerziteti u Srbiji nude povoljnije školarine u poređenju s univerzitetima u Zapadnoj Evropi, što privlači studente iz okolnih zemalja.
Čitaj više
Koliko košta studiranje u Sloveniji?
Iznajmljivanje jednokrevetne sobe košta do 350 evra.
21.09.2024
Prijetnje novim ratom smanjuju poduzetničke namjere studenata
Kontinuirano pričanje o ratu ima snažan uticaj na ljude.
11.10.2023
Fakultet ili ne? Dodatno obrazovanje se ne isplati isto svima
Prinos na visoko obrazovanje u različitim djelatnostima varira od 15-ak do skoro 90 odsto.
12.05.2024
Koliko košta obrazovanje u Adria regionu
Cijene u regionu znatno niže u odnosu na SAD i Veliku Britaniju.
08.05.2024
Najveće interesovanje za studiranje u Srbiji pokazuju mladi iz Bosne i Hercegovine. Prema posljednjim zvaničnim podacima, u akademskoj 2023/2024. godini Univerzitet u Beogradu, najveći i najstariji univerzitet u Srbiji, upisao je veliki broj studenata iz BiH. Konkretno, na ovom univerzitetu trenutno studira 1.731 student iz Bosne i Hercegovine, 68 iz Hrvatske, 64 iz Sjeverne Makedonije i 24 iz Slovenije. Ovi studenti su ravnomjerno raspoređeni po različitim fakultetima, što pokazuje širinu interesovanja za različite oblasti studija.
Studenata iz Bosne i Hercegovine najviše ima i na Univerzitetu u Novom Sadu, i to skoro duplo više nego u Beogradu - 2.933. Iz Hrvatske je u ovaj grad došlo 118 akademaca, 39 iz Slovenije i pet iz Sjeverne Makedonije. Najveći broj akademaca iz regiona studira na Fakultetu tehničkih nauka, Prirodno-matematičkom fakultetu i Pravnom fakultetu, navode iz ovog univerziteta.
Univerzitet u Nišu ima manji broj stranih studenata iz regiona, ipak i dalje privlači akademce iz Sjeverne Makedonije i Bosne i Hercegovine. Na primjer, 13 studenata iz Sjeverne Makedonije trenutno studira na ovom univerzitetu, od kojih je šest na Medicinskom fakultetu, a četiri na Filozofskom fakultetu. Iz BiH je prošle godine upisano četvoro studenata. Na Univerzitetu u Kragujevcu gotovo da nema akademaca iz okolnih zemalja, prošle godine su fakultete u okviru ovog univerziteta upisala samo dva studenta iz Hrvatske i dva iz BiH.
U BiH najpopularniji Univerzitet u Mostaru
U Bosni i Hercegovini studira oko 5.000 stranih studenata uglavnom iz Hrvatske i Srbije, prema procjeni platforme za pretraživanje visokog obrazovanja Erudera. Najveći broj stranih studenata studira na univerzitetima u Sarajevu, Banjaluci i Mostaru, koji bilježe međunarodne studente iz oko 30 zemalja svijeta.
Univerzitet u Mostaru ima najveći broj stranih studenata, oko 2.000, što je 20 odsto ukupnog broja studenata. Iz susjedne Hrvatske na ovom univerzitetu studira približno 1.650 studenata.
''Jedna od ključnih informacija zbog koji stranih studenti dolaze na Univerzitet u Mostaru jeste ta da su diplome priznate u Evropskoj uniji zahvaljujući akreditaciji Agencije za nauku i visoko obrazovanje Republike Hrvatske'', za Bloomberg Adriju kaže Vladimir Vegar, samostalni referent za medije i odnose s javnošću Univerziteta u Mostaru.
Na Univerzitetu u Banjaluci u akademskoj 2023/24. upisano je 250 stranih studenta. Najveći broj njih dolazi iz Hrvatske- 103. Bitno je naglasiti da na Univerzitetu u Banjaluci studira veliki broj studenata iz Srbije, ali oni imaju isti status kao studenti iz Republike Srpske, pa se ne evidentiraju kao strani studenti.
''To znači da oni mogu da ostvaruju ista prava kao i domaći studenti kada je riječ o visini školarine, te mogu da se upisuju u kategorije studenata - budžet, vanredni i samofinansirajući studenti. Ovakav status za studente s prostora Srbije je moguć na osnovu Sporazuma o specijalnim i paralelnim vezama Republike Srpske i Republike Srbije. Ista situacija je i sa studentima iz Republike Srpske koji se odluče da studiraju na javnim univerzitetima na teritoriji Republike Srbije'', za Bloomberg Adriju pojašnjava Dario Stanković, viši stručni saradnik za odnose s javnošću.
Više od 1.600 makedonskih studenata otišlo u Sloveniju
Mobilnost makedonskih studenata prema univerzitetima u regionu bilježi porast, a Slovenija i Srbija su među najatraktivnijim destinacijama. U akademskoj 2023/2024. godini, više od 1.600 makedonskih studenata studiralo je u Sloveniji, što je značajan porast u odnosu na prethodne godine. Ovi podaci ukazuju na to da Slovenija postaje sve atraktivnija destinacija za makedonske studente.
Prema podacima za akademsku 2022/2023. godinu, Sjeverna Makedonija je bila domaćin 5.114 stranih studenata, među kojima su studenti iz Bosne i Hercegovine, Srbije, Crne Gore, Hrvatske, Slovenije i drugih zemalja. Najveći broj stranih studenata dolazi iz Srbije, njih 276. Sjevernu Makedoniju za nastavak obrazovanja odabralo je 30 studenata iz Hrvatske, 21 iz BiH i samo jedan iz Slovenije.
Najviše stranih akademaca stiglo iz Srbije
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, u školskoj 2023/24. godini na studije u Sloveniji upisano je više stranih studenata nego prethodne godine, i to za oko hiljadu.
Prema zvaničnim podacima Univerziteta u Ljubljani, akademske 2023/24. godine u slovenačkoj prestonici je bilo 3.640 stranih studenata, dok je 1.996 stranaca studiralo redovno ili vanredno na drugom po veličini univerzitetu u zemlji, Univerzitetu u Mariboru.
Strani studenti došli su iz više od 120 različitih zemalja, navodi Surs, ali je samo četvoro njih imalo više od hiljadu studenata upisanih na studije u Sloveniji. Najviše stranih studenata stiglo je iz Srbije 17,6 procenata, zatim iz Sjeverne Makedonije 16,8 odsto, Hrvatske 16,6 procenata i Bosne i Hercegovine 13,8 procenata.
Svi državljani trećih zemalja (koje nisu članice EU i EEA), koji žele da studiraju u Sloveniji, moraju dobiti boravišnu dozvolu. Među uslovima za izdavanje boravišne dozvole je i dokaz o dovoljnim finansijskim sredstvima, koja trenutno iznose 484,88 evra mjesečno za svaki mjesec boravka u Sloveniji.
Strani učenici i studenti mogu da obavljaju studentski rad u Sloveniji pod istim uslovima kao i slovenački učenici i studenti, navodi se na sajtu e-Studentskog servisa. Za primanje zarade potreban im je račun u slovenačkoj ili EU banci.
I hrvatski akademci najčešće biraju Sloveniju
Hrvatska takođe bilježi značajan broj stranih studenata iz regiona koji dolaze na njene univerzitete. Prema procjenama, na univerzitetima u ovoj zemlji studira nekoliko stotina studenata iz susjednih zemalja.
Na Univerzitetu u Zagrebu, u akademskoj godini 2024/2025, u okviru Erasmus+ programa na studijski boravak dolazi ukupno 23 studenta iz zemalja regiona. Među njima, 12 akademaca dolazi iz Slovenije, a četiri iz Bosne i Hercegovine.
Univerzitet u Rijeci je takođe popularna destinacija za strane studente, posebno iz Slovenije, Srbije i Sjeverne Makedonije. Od 2009. godine, 198 studenata iz Rijeke je otišlo na studije u Sloveniju, 12 u Srbiju i dvoje u Makedoniju. S druge strane, ovaj univerzitet je ugostio 29 studenata iz Slovenije, 11 iz Srbije i 37 iz Sjeverne Makedonije kroz Erasmus program. U posljednjih pet godina devet studenata Univerziteta Sjever je u okviru Erasmus+ programa otišlo u Sloveniju, dok je jedan student iz BiH došao na ovaj univerzitet.
- U pisanju teksta pomogli Marta Premužak, Mirela Haskić-Suša, Igor Petrovski, Mihael Šmirmaul.